نماز در سیره معصومین (ع)
امام آن عاشق شيفته و لداده حق است كه بر قلههاى عرفان و عشق و عبوديت استقرار يافته، نيايش و نمازش مظهرى از سير و سلوك معرفتى و شهودى اوست. از آنجا كه نماز حضور است، شهود و ظهور زيباترين جلوههاى اصيل فطرى انسان و هنگامه ايستادن او بر جايگاه ذكر يار و مكالمه با رب الارباب است، اسوه مىطلبد و دليل راه تا با الهام گرفتن از سير و سلوك او به چشمهسار پاكى و عبوديتحق هر چه بيشتر نزديك شد. بر اين اساس شناختسيره عملى امامان معصوم زادراه هر سالك الى الله بوده و خواهد بود كه در حديث آمده است: بعلى قامت الصلاة; نماز به على(ع) استوار شده است. اكنون به نظاره گوشههايى از كردار زيبا و پرمعناى آن پاكان مىنشينيم.
1. اوج اخلاص و عشق در نماز معصومين عليهم السلام
محتوا و مشخصه اصلى عمل «نيت» و انگيزه انجام دادن آن است. در بسيارى از موارد صورت كارها يكى است، ولى از جهت هويت و واقعيت فاصله فراوان بين آنهاست. از پيامبر اكرم(ص) نقل شده است كه، دو نفر از امت من به نماز مىايستند ركوع و سجودشان يكى است، ولى ميان نماز آنها مثل مسافتبين زمين و آسمان فاصله است.
آن بزرگوار با توجه بدين حقيقت فرمود: براى هر كس همان چيزى است كه نيت كرده است. پس هر كه مقصدشخدا و رسول او باشد هجرتش به سوى خدا و رسول اوست و كسى كه هجرتش براى رسيدن به دنيا يا ازدواج با زنى مىباشد هجرتش به سوى همان چيز است.
امام خمينى در اين باره مىنويسد: «كمال عمل اولياء عليهم السلام به واسطه جهات باطنيه آن بوده و الا صورت عمل چندان مهم نيست مثلا ورود چندين آيه شريفه از سوره مباركه «هل اتى» در مدح على عليه السلام و اهل بيت طاهرينش عليهم السلام به واسطه چند قرص نان و ايثار آنها نبوده بلكه براى جهات باطنيه و نورانيت صورت عمل بوده، چنانچه در آيه شريفه اشارهاى به آن فرموده آنجا كه فرمايد: انما نطعمكم لوجه الله لا نريد منكم جزاء و لا شكورا: ما فقط براى وجه خدا «رضاى خدا» شما را اطعام مىكنيم و هيچ پاداش و سپاسى از شما نمىخواهيم. بلكه يك ضربت على عليه السلام كه افضل از عبادت ثقلين مىباشد نه به واسطه همان صورت دنيايى عمل بوده كه كسى ديگر اگر آن ضربت را زده بود باز افضل بود... ولى عمده فضيلت و كمال عمل آن حضرت به واسطه حقيقتخلوص و حضور قلب آن حضرت بوده در انجام اين وظيفه الهيه.
اين اوج اخلاص و عشق و عبوديت را هنگامى درك مىكنيم كه بدانيم آن بزرگواران عبادات خويش را نه به خاطر ترس از دوزخ يا اشتياق به بهشت، بلكه به خاطر شناخت عميق و معرفتبالايى كه از خداوند متعال داشتند، انجام مىدادند. بخشى از ويژگيهاى عبادت معصومان(ع) چنين است:
الف) عبادت به خاطر شايستگى و استحقاق ذات بارىتعالى
امام على - عليه السلام - در اين زمينه می فرمايند: خدايا، من تو را ...