چند نكته در نماز كه براي همه ي ما اتفاق مي افتد!
۱– اگر در نماز موبایل زنگ بزند ، آن را قطع کنیم و یا اینکه ببینیم چه کسی بوده است یا اینکه پیامک رسیده را بخوانیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – این سوال دو بخش دارد . شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در حال خواندن نماز هستید ، تلفن همراه شما زنگ بزند . با یک دست آن را قطع می کنید و نماز را ادامه می دهید . در این حد اشکالی ندارد . اما در بخش دوم که گفته شده شخص در میان نماز پیامک بخواند ، ممکن است که اگر مبالات نماز به هم نخورد و طول نکشد نماز باطل نباشد. اما سوال من این است که آیا در نماز جای این کارها است ؟ لااقل این کار کراهت دارد . چونکه ما در نماز داریم که اگر شخص برای شنیدن سخن دیگری ساکت شود که حرف او را گوش دهد ، در صورتیکه مبالات نماز به هم نخورد باطل نیست اما کراهت دارد . اگر هم مبالات به هم بخورد نماز باطل است . اگر شما در نظر خود بخواهید به دیدار یک شخصیت بزرگ و محترمی بروید آیا با تلفن همراه روشن می روید ؟ معمولاً آن را خاموش می کنید و مراقب هستید که سر و صدایی نباشد . انسان در حال سخن گفتن با خالق هستی است که هرچقدر شما او را بزرگ فرض کنید ، خداوند بزرگتر از آن است . هرچه قدر مقام را بالا فرض کنید در مقابل مقام بالای الهی هیچ است . لذا انسان قبل از نماز باید توجه به این امور داشته باشد . اگر سر و صدای تلویزیون است فرد در جایی نماز بخواند که سرو صدا نباشد . اگر افرادی با یکدیگر صحبت می کنند برای نماز به جایی برود که سروصدای آنها مزاحم نباشد . گوشی تلفن را کناری بگذارد و بعد ازنماز آن را ببیند . اما اگر مبالات نماز به هم نخورد و در نماز حرفی زده نشود ، نماز باطل نیست . ولی ما یک نماز صحیح داریم و یک نماز مقبول . بعضی از نمازها صحیح هستند اما نمره نمی گیرند و قبول نمی شوند .
2 - آیا صرف اینکه فرد می خواهد نماز قضا بخواند می تواند آن را نشسته بخواند ؟
پاسخ – شخص اگر می تواند نماز را ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . نماز قضا نیز حکم نماز واجب و یومیه را دارد . یعنی قضای نماز های واجب یومیه حکم اصل نماز را دارد . در نماز مستحب اشکالی ندارد . اگر کسی نشسته بخواند مانعی ندارد ولی اگر ایستاده بخواند ثواب آن بیشتر است . و اگر نشسته خواند بهتر این است که دو برابر بخواند . یعنی اگر نماز دورکعتی است بهتر است دو نماز دورکعتی به همان نیت بخواند . اما در نماز واجب و قضای نماز واجب مانند نماز صبح، اگر کسی می تواند ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر کسی الان نمی تواند ایستاده نماز بخواند و نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را نشسته می خواند ، نماز قضای گذشته را نمی تواند نشسته بخواند. مگر اینکه امیدی نداشته باشد که دیگر بتواند ایستاده نماز بخواند . مثلاً فرد کهنسالی است و پا درد و کمر درد دارد و امیدی ندارد که بتواند در آینده نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، در این صورت می تواند نشسته بخواند . اما فرد سالم و یا کسی که امید دارد در آینده بتواند نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، مثلاً الان پای او شکسته است و ممکن است یک یا دو ماه دیگر خوب شود ، نمی تواند نشسته بخواند .
3 - اگر ما مثلاً در رکعت دوم نماز باشیم و فراموش کرده باشیم که در رکعت دوم هستیم و بجای سوره ی حمد تسبیحات اربعه را بخوانیم . اما در هنگامی که می خواهیم به رکوع برویم به خاطر بیاوریم که باید سوره ی حمد را می خوانده ایم . آیا می توانیم در همانجا سوره ی حمد و توحید را بخوانیم یا باید نماز را دوباره بخوانیم ؟
پاسخ – چون در رکعت دوم نماز حتماً باید حمد وسوره خوانده شود و تسبیحات اربعه کفایت نمی کند . اگر کسی عمداً تسبیحات اربعه بخواند نماز صحیح نیست . اما اگر فراموش کرده باشد و سهواً تسبیحات اربعه را بخواند ، دو فرض دارد: اگر قبل از رفتن به رکوع متوجه شد باید رها کند و حمد و سوره را از ابتدا بخواند . اما اگر به رکوع رفته باشد دیگر محل خواندن حمد و سوره گذشته است ، چون عمداً نبوده نماز را ادامه می دهد و صحیح است .
13 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
14 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
15– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
17 خانم ها نماز می خوانند حالت دست آنها در سجده باید – وقتی که چگونه باشد ؟ آیا کافی است که کف دست آنها بر روی زمین باشد یا اینکه باید تا آرنج بر روی زمین باشد؟
پاسخ- خانم ها بر خلاف آقایان مستحب است که در سجده ی نماز جمع و جور باشند . آقایان زمانی که دست خود را می گذارند باید دست ها باز باشد . موقعی که خانم ها کف دست ها را می گذارند، اگر قسمت آرنج را هم روی زمین بگذارند اشکالی ندارد و نماز صحیح است .
249 – اگر زلزله و خورشید گرفتگی در کشورهای دیگر اتفاق بیفتد ، آیا نماز آیات بر ما واجب است ؟
پاسخ – اگر خورشید گرفتگی یا ماه گرفتگی قابل روئیت بود باید نماز آیات بخوانید و اگر زلزله در همان محلی بود که شما زندگی می کنید باید نماز آیات بخوانید ولی اگر شما خبر زلزله را شنیدید خواندن نماز آیات واجب نیست .
256 – آیا خانم می تواند با مانتو نماز بخواند ؟
پاسخ – باید خانم در حال نماز حجاب کامل را داشته باشد . خانم در نگاه نامحرم باید تمام بدن را بپوشانند به جز قرص صورت و مچ که اگر اینها باز باشد اشکالی ندارد ولی در نماز ، اکثر فقها می فرمایند که پوشاندن پاها تا مچ هم لازم نیست اگر نامحرمی نباشد . اگر چادر دردسترس نباشد خانم می تواند با مانتو هم نماز بخواند .
278 – استفاده از کتابهای دعا در هنگام خواندن نمازهای مستحبی چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اشکالی ندارد .اگر انسان از حفظ بود می خواند و الا از روی کتاب دعا می خواند .
280 – پدر ما فوت کرده است ، آیا خواهرم می تواند بجای او نماز قضا بخواند ؟
پاسخ – نماز و روزه ی پدر و مادر به عهده ی پسر بزرگ است و اگر تک پسر باشد بعهده ی خود اوست حتی اگر هنگام فوت پدر بالغ نبوده ، بعد از بالغ شدن باید این تکلیف را انجام بدهد . حالا پسر بزرگ نماز و روزه ی پدر را بجا نمی آورد ، کسان دیگر هم می توانند این کار را انجام بدهد .
281 – اگر بعد از خواندن نماز متوجه بشویم که در هنگام وضو یک بار آب روی دستمان ریخته ایم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – یک بار یا دو بار آب ریختن روی دست هنگام گرفتن وضو ، اشکالی ندارد .
282 – اگر بعد از خواندن نمازمتوجه بشویم که قبله را 45 درجه اشتباه ایستاده ایم و وقت نماز هم گذشته باشد ، حکم نماز ما چیست ؟
پاسخ – با فرض اینکه شما در قبله ی اشتباه ایستاده اید و نماز خوانده اید ، دیگر اینکه بعد از نماز متوجه شده اید ، دیگر اینکه انحراف خیلی زیاد نبوده است ، نماز خوانده شده صحیح است و قضا ندارد . 285 – در ماه مبارک رمضان چند روزی به مسافرت کربلا رفتیم و در آنجا نماز را کامل خواندیم و روزه هم گرفتیم . آیا روزه ی ما صحیح است ؟
پاسخ – در چند نقطه مسافر می تواند نمازش را کامل بخواند.در مسجدالاحرام ، مسجد النبی ، مسجد کوفه و حرم امام حسین (ع) . فتوای اکثر فقها روی این چهار مکان است . این حکم اختصاص به نماز دارد . اگر کسی به این مکان ها مسافرت بکند و ده روز هم نماند ، می تواند نماز را کامل بخواند ولی نمی تواند روزه بگیرد . اگر کسی مسافر باشد نمی تواند روزه بگیرد . فقط در مدینه ، مسافر می تواند آن سه روز روزه ی حاجت را که وارد شده است بگیرد .
286 – آیا نماز عید فطر را می توان با پخش مستقیم از تلویزیون خواند ؟
پاسخ – اگر مقصود شما این است که به جماعت بخوانید ، خیر. این درست نیست . اگر نماز عید را همراه با تلویزیون با نیت خودتان و فُرادا بخوانید اشکالی ندارد .
288 – اگر در هنگام روزه یا نماز سهوا غذایی که در لای دندان ها باقی مانده است فرو برود ، آیا روزه باطل است؟
پاسخ – در صورتی که سهوا باشد نماز و روزه باطل نیست . در روزه تاکید شده است که کسی که سحری می خورد و احتمال دارد که در لای دندانهایش چیزی باقی می ماند ، باید دندانهایش را خلال کند . حالا اگر سهوا در میان روز غذایی از لای دندانها بیرون آمد و خورده شد ، روزه باطل نیست . 293 – یک خانمی که پنجاه و چند سال سن دارد و نمی داند که از زمانی که مکلف شده چقدر نماز قضا دارد چکار باید بکند ؟ آیا نمازی وجود دارد که بجای همه ی نماز قضاهای خود بخواند یا خیر؟
پاسخ – اگر نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر ، وظیفه ای ندارد . البته اگر نماز قضا بخواند خوب است و اشکالی ندارد . اگر می داند که نماز قضا دارد اما تعداد آن را نمی داند ، باید حداقل و کمترین مقداری را که یقین دارد قضا شده ، بجا بیاورد. البته خوب است که یک مقدار هم بیشتر بجا بیاورد. فرض دیگر این است که مقدار و تعداد آن را می داند اما در سنی است که بجا آوردن آنها برای او مشکل است ، در این صورت هر مقداری را که توانست باید بجا بیاورد . مخصوصاً نسبت به روزه این مسئله بیشتر مطرح می شود . آن مقداری را هم که موفق نشد بجا بیاورد باید حتماً وصیت کند . نمازی وجود ندارد که فرد بخواند و جایگزین نمازهای قضای او بشود . گرچه در برخی از کتاب ها به نقل از حدیثی آمده که فلان نماز را بخوانند اگر چهل سال هم نماز قضا داشته باشند کفایت می کند . اما این مسئله صحیح نیست . فقها در فتوا دادن امثال این روایت را دیده اند . اما اگر کسی می داند که نماز قضا دارد ، حتی اگر یک عدد هم باشد باید همان نماز قضا را بجا بیاورد و نماز مستحب دیگری جایگزین آن نخواهد شد. البته ممکن است با خواندن آن نماز مستحب اجر و ثواب را ببرد . ویا اینکه اگر کسی نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر و این نماز مستحب را بخواند ، ممکن است این نماز جایگزین نمازهای قضای ندانسته بشود .
294 – اگر مهری که با آن نماز می خوانیم شکسته باشد می توانیم آن را چسب زده و دوباره با آن نماز بخوانیم ؟
پاسخ – با مهر شکسته اشکالی ندارد و می توان نماز خواند . اما اینکه آن را چسب بزنید ، اگر پیشانی بر روی چسب قرار بگیرد ، سجده صحیح نیست . اما اگر بعد از چسب زدن ، دوطرف آن به حدی است که پیشانی بر روی مهر قرار می گیرد اشکالی ندارد . – نماز نافله ی شب را چگونه می خوانند ؟
پاسخ – نماز شب یکی از نمازهای موکد مستحب است که آثار زیادی دارد . این نماز یازده رکعت است . ابتدا چهارنماز دو رکعتی به نیت نافله ی ( نماز مسحب) شب خوانده می شود و بعد یک نماز دو رکعتی به نیت نماز شَفع و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وَتر خوانده می شود . وقت نماز هم از نیمه شب تا اذان صبح است . هر چه به نماز صبح نزدیکتر باشد ثوابش بیشتر است . مقداری هم مستحبات دارد که اگر آن هم خوانده بشود ثوابش بیشتر است .
303 – پدرم نماز نمی خواند . آیا فرزندان می توانند بجای پدرنماز بخوانند ؟
پاسخ – خیر . تا وقتی پدر زنده است کسی نمی تواند به جای او نماز بخواند . اگر از دنیا برود می توانید نمازهای قضای او را بخوانید
304 – آیا باید نیت نماز را بر زبان بگوییم یا گفتن نیت در دل کافی است ؟
پاسخ – گفتن نیت در دل هم لازم نیست .همین قدر که شما ظهر نماز می خوانید به نیت نماز ظهر است و کافی است . اگر به زبان بگویید و در دل هم بگذرانید کافی است . همین قدر که فرد بداند چه نمازی را می خواند کافی است . آنچه مهم است قصد قربت است و دوری از ریا است . 310 – شوهر من به رحمت خدا رفته است و در آخر عمر حالش بد بود و در چهار سال آخر نتوانست نماز و روزه ی خودش را مرتب بجا بیاورد . تکلیف ما چیست ؟
پاسخ – هرجوری که ایشان نمازها را بجا آورده است درست است و قضا ندارد . اگر ایشان بخاطر بیماری نتوانسته اند که روزه بگیرند ، روزه ایشان قضا ندارد ولی باید کفاره ی آنرا از مال ایشان بپردازید . روزه هایی که مربوط به زمان سلامتی ایشان بوده است و ایشان روزه نگرفته اند ، باید قضای آن بجا آورده شود . نمازهایی که مطمئن هستید ایشان نخوانده اند را هم باید بجا آورده شود . اگر ایشان یک فرزند پسر دارند ، باید نماز ها را این پسر بخواند و اگر ایشان چند پسر دارند ، پسر بزرگتر باید نمازها و روزه ها را بجای پدر بخواند . اگر ایشان فرزندی ندارند و وصیت هم نکرده اند شما می توانید نماز و روزه بجای ایشان بجا بیاورید .
323– من چکار کنم که نمازهایم را مرتب بخوانم ؟
پاسخ – بعضی از والدین از فرزندانشان این گِله را دارند . بخشی از آن به برنامه ریزی در زندگی برمی گردد . می توانید ببینید که کدام نماز قضا می شود و علت آنرا بررسی کنید . آیا علت آن دیر خوابیدن یا کم خوابی است؟ آیا علت آن به تاخیر انداختن نماز و بعد فراموش کردن آن است ؟ آیا بخاطر اهمیت دادن به کار دنیاست ؟ آیا بخاطر کم اهمیت بودن نماز پیش شما است؟ پس علت را جویا بشوید و بعد آن علت را رفع کنید . اگر دیر می خوابید ، زودتر بخوابید یا اگر دیر شام می خورید ، زودتر شام بخورید . اگر خودتان نمی توانید بیدار بشوید بگویید که کسی شما را بیدار کند یا از ساعت استفاده کنیم . دیگر اینکه به معنویات اهمیت بیشتری بدهیم . چطور انسان غذا خوردن را یادش نمی رود ؟ کتاب تشویق جوانان به نماز را مطالعه کنید .
324 – اگر در وسط نماز متوجه شدیم که قبله اشتباه است باید چکار کنیم ؟
پاسخ – اگر وسط نماز متوجه شدید که قبله اشتباه است ، کلام را قطع کنید و به سمت قبله بچرخید و نماز را ادامه بدهید ، نمازتان صحیح است .
325 – من وقتی به سن تکلیف رسیدم نماز خواندن را بلد نبودم . آیا من باید قضاهای این چندسال را بخوانم ؟
پاسخ – شما قضای نماز آن چند سال را کم کم بجا بیاورید .
326 - مسجد روستای ما امام جماعت ندارد . یکی از اهالی روستا پیش نماز شده است . آیا می توانیم به او اقتدا بکنیم ؟ اگر عده ای اقتدا بکنند و عده ای اقتدا نکنند ، تکلیف نمازها چه می شود ؟
پاسخ – ما هنوز خیلی به روحانی و عالم نیاز داریم . اگر دسترسی به روحانی ندارید ، شما می توانید به یک نفر که عادل است و نماز را صحیح می خواند ، اقتدا کنید . اگر شما طرف را قبول دارید به او اقتدا کنید و نماز را به جماعت بخوانید . اگر طرف را قبول ندارید ، می توانید در نماز جماعت شرکت کنید و همراه با آنها نماز خودتان را بخوانید ولی اینجوری نباشد که توهین به پیش نماز و نماز جماعت مومنین باشد . اگر می خواهید همراه جماعت فرادا بخوانید باید نیت فرادا بکنید نه نیت جماعت . اگر فُرادا خواندن شما توهین به فرد یا جماعت نباشد اشکالی ندارد . و اِلا شما باید در خانه نماز بخوانید . 327 – اگر در بین نماز شک کنیم که نماز را اشتباه خوانده ایم ، می توانیم نماز را قطع بکنیم ؟
پاسخ – بعضی ها می گویند که شکیات نماز سخت است و اگر ما اشتباهی بکنیم ، از دوباره نماز می خوانیم . یکسری موارد هست که اگر انسان در آنها شک کند باعث بطلان نماز می شود . مثل اینکه انسان در نماز دو رکعتی شک بکند که رکعت اول است یا دوم یا در نماز سه رکعتی شک کند که رکعت دوم است یا سوم ، در این موارد نماز باطل است . باید نماز را رها کرد و دوباره خواند ولی شکیاتی هستند که نباید نماز را شکست بلکه باید اعمالی را انجام داد . مثل شک بین رکعت سوم و چهارم که باید بنای نماز را بر رکعت چهارم گذاشت و بعد یک رکعت نماز ایستاده خواند . پس در این موارد نمی شد نماز را رها کرد و دوباره نماز خواند . اگر فردی در بین نماز شکی برایش پیش آمد که حکم آنرا نمی داند نباید نماز را بشکند بلکه بنا را بر طرفی بگذارد و نماز را ادامه بدهد به این قصد که بعد از نماز این مسئله را می پرسم اگر درست بود که نمازم صحیح است ولی اگر اشکال داشت دوباره نمازم را می خوانم . انسان در همه ی موارد شک نمی کند همان مواردی که شک می کنند می توانند شکیات آنرا یاد بگیرند تا به آن عمل کنند .
333 – اگر نفهمیم که در نماز چه می خوانیم ، آیا نماز ما قبول است ؟
پاسخ- خیر نماز شما قبول نیست ولی ممکن است که نماز شما صحیح باشد . بسیاری از ما نماز صحیح می خوانیم و تکلیف از گردن ما برداشته می شود . روایت داریم که آن مقداری از نماز مورد قبول است که انسان با توجه بخواند . سعی کنیم نماز را با توجه بخوانیم .حالا اگر کسی طوطی وار هم نماز می خواند باید نمازش را بخواند و یعی کند که نمازش را با توجه بخواند . خواندن نماز طوطی وار بهتر از نخواندن نماز است .
362 – آیا هر اشتباهی در نماز با سجده ی سهو درست می شود ؟
پاسخ – خیر . بعضی از اشتباهات موجب بطلان نماز است ولی بعضی از اشتباهات سجده ی سهو دارد و در بعضی از اشتباهات باید قضای نماز بجا آورده شود مثل تشهد فراموش شده . موارد سجده ی سهو عبارت است از کلام و قیام و تشهد بی جا و شک بین رکعت چهار و پنج درنماز است.
363 – آیا اگر در نمازهای مستحب بعضی از قسمت ها را از روی مفاتیح بخوانیم اشکال دارد ؟
پاسخ – خیر اشکالی ندارد .
پاسخ – معمولا این اصطلاح بیشتر در شک نماز بکار برده می شود و معنایش این است که شک در جزئی است که محل آن گذشته است و وارد جزء بعدی شده است . فردی سر از سجده بر می دارد و تشهد می خواند و در وسط آن شک می کند که دو تا سجده انجام داده است یا یکی ، این شک بعد از محل است زیرا محل سجده گذشته است و فرد در محل تشهد است . این شک اعتباری ندارد .
447 – آیا با وضوئی که قبل از اذان داشتیم می توانیم نماز بخوانیم ؟
پاسخ – بله . تا وقتی وضوء باطل نشده است می توان با آن نماز بخوانیم . 449 – آیا در مسافرت می توانیم نماز قضا بخوانیم ؟
پاسخ – بله . در مسافرت هم می توان نماز قضای کامل و هم نماز قضای شکسته خواند . در سفر نمازهای ادای مسافر دو رکعتی می شود نه نمازهای قضا . – اگر کسی ناخن کاشته باشد و لاک بزند ، نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – بعضی از فقهاء می فرمایند که اگر طرف می داند که این ناخن و لاک مانعی برای وضو و غسل است ، این کار جایز نیست . عده ای می فرمایند : اصل کار اشکال ندارد ولی دو تا حکم تبعی دارد . اگر این کار آرایش و زینت بحساب بیاید باید از نگاه نامحرم پوشانده بشود و دیگر اینکه هنگام وضو و غسل باید این مانع را برطرف کند حتی اگر باید وقت صرف آن بکند ولی اگر امکان ندارد و مشقت زیاد دارد و فرصت نیست که این کار را انجام بدهد ، می تواند وضو بگیرد و نمازش را بخواند .
455 – کسی که به نماز اهمیت نمی دهد رفت و آمد با آنها چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر فرد از اقوام نسبی شماست نباید با آنها قطع رابطه بکنید اما رفت و آمد با آنها نباید بگونه ای باشد که تایید بر بی نمازی آنها بشود . شما باید امر به معروف و نهی از منکر بکنید بشرط اینکه اختلافی پیش نیاید . اگر از کمی رفت و آمد شما ، آنها متوجه شدند که شما بخاطر بی نمازی با آنها کم رفت و آمد می کنید این خودش یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر است . شما ببینید که رفت و آمد تاثیر دارد یا ترک رفت و آمد .
456 – اگر در سفر نماز ما قضا شد وقتی به شهر خودمان رفتیم باید نماز قضا را کامل بخوانیم یا شکسته ؟
پاسخ – باید نماز قضای سفر ، مثل زمان سفر شکسته باشد . 464 – اگر در نماز جماعت فاصله ی صفوف زیاد باشد مثلا دو متر باشد ،نماز چه حکمی دارد ؟
پاسخ - فردی که فاصله اش با فرد جلویی یا فرد کناری دومتر باشد نمازش درست نیست . حداقل فاصله باید یک گام یعنی 70 الی 80 سانتیمتر باشد . 428 – آیا نماز خواندن در اتاقی که عکس های فوتبالیست ها یا هنرمندان باشد اشکالی دارد و دل بستن به این عکس ها حرام است ؟
پاسخ- نماز خواندن در جایی که تصویر انسان باشد کراهت دارد یعنی ثواب نماز کم می شود . دل بستن به این عکس ها اگر دل بستن به نامحرم باشد حرام است ولی اگر از جهت دیگری است مثلا به فردی که از لحاظ علمی بالاست دل بستگی وجود دارد این اشکالی ندارد . پس اگردل بستن شهوانی نباشد اشکالی ندارد .
432 – اگر هنگام نماز حرکاتی انجام بدهیم که بچه ای که گریه می کند ساکت بشود ، آیا نماز باطل است ؟
پاسخ – اگر حرکاتی باشد که صورت نماز بهم بخورد یا آرامش بدن هنگام اذکار نماز بهم بخورد ، نماز باطل است ولی اگر در حد اشاره با دست باشد اشکالی ندارد .
433 – من متولد تهران هستم . در کرج زندگی می کنم و خانه ی پدری من هم در لاهیجان است و بعضی مواقع به آنجا می رویم . در لاهیجان نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر لاهیجان زادگاه پدری شما باشد و شما خودتان اهل آنجا نباشید یعنی آنجا وطن شما نباشد ، شما باید نماز را شکسته بخوانید .
436 – اگر بعد از تشهد رکعت دوم در نماز سه رکعتی ، سلام بدهیم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما صورت نماز را بهم بزنید نماز باطل است ولی اگر بعد از سلام دادن حواستان نبود و صورت نماز را بهم نزدید و رکعت بعدی را خواندید و سلام دادید ، نماز شما صحیح است . و باید دو تا سجده ی سهو بجا بیاورید . 437 – اگر ما ذکر رکوع و سجده را در نماز اشتباه بگوییم ، نماز چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر سهوا باشد اشکالی ندارد و اگر عمدا هم باشد خیلی از فقهاء گفته اند که اشکالی ندارد . بهتر است که در رکوع بگویید : سبحان ربی العظیم و بحمده یا سه مرتبه سبحان الله و در سجده بگویید : سبحان ربی الاعلی و بحمده .
439 – آیا هنگام تکبیرة الاحرام نماز ما باید دست ها را تا گوش بالا ببریم ؟
پاسخ – خیر . مستحب است که این کار را بکنید . اگر دستها را بالا نبرید نماز صحیح است .
440 – قیام متصل به رکوع در نماز را توضیح دهید .
پاسخ – قیام متصل به رکوع یعنی ایستاده به رکوع رفتن . ما در نماز چهار تا رکوع داریم . هر چهارتای آن واجب است که دو تای آن رکن است و دو تای آن واجب غیر رکنی است . یکی قیام تکبیرةالاحرام است که رکن است . یکی قیام هنگام قرائت که رکن نیست ولی واجب است . یکی قیام متصل به رکوع است و یکی قیام بعد از رکوع است که طرف باید بعد از رکوع کامل بایستد و بعد به سجده برود . بعضی ها بخاطر سریع خواندن نماز این را رعایت نمی کنند . قیام متصل به رکوع زمانی ترک می شود که شخص رکوع را یادش برود و به سجده برود و پیش از اینکه به سجده برود برگردد و به حالت رکوع برود ، این فرد از حالت ایستاده به رکوع نرفته است . در این حالت قیام متصل به رکوع ترک شده است .
443 – در سوم دبستان که بودم بزرگترها می گفتند که نمی خواهد روزه بگیری زیرا ضعیف هستی . حالا وظیفه ی من چیست ؟
پاسخ – ما به پدرها و مادرها می گوییم که دلسوزی بیجا نداشته باشید . ما نمی توانیم بطور کلی بگوییم که فلانی ضعیف است و نمی تواند روزه بگیرد . در اینجا کفاره بر شما واجب نیست ولی قضای آن بر شما واجب است ولی باید برای هر روز که تاخیر افتاده فدیه بپردازید .( 750 گرم طعام به فقیر ) 468 – آیا واجب است که در گوش چپ نوزاد اذان گفته بشود .؟( نماز )
پاسخ – خیر مستحب است که در گوش راست اذان و در گوش چپ اقامه گفته بشود .
476 – اگر بعد از رکوع متوجه شدیم که ذکر حمد را اشتباه خوانده ایم حکم نماز چیست ؟
پاسخ – اگر بعد از رکوع متوجه شدید نماز صحیح است ولی اگر قبل از رکوع متوجه شدید که حمد را اشتباه خوانده اید باید رفع اشتباه کنید یعنی برگردید و از آنجا که اشتباه خواندید بطور صحیح بخوانید . 477 – اگر غسلی بر گردن من باشد و یادم برود و نماز بخوانم و روزه بگیرم ، آیا باید نمازها را قضا کنم ؟
پاسخ – اگر غسلی بر گردن شما بوده و انجام نداده اید ، باید نمازها را قضا کنید ولی روزه های تان درست است .
479 – اگر ما نسبت به قبله شک داشته باشیم و نماز بخوانیم . نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما شک دارید باید تحقیق کنید ، اگر به نتیجه نرسیدید ، به سمتی که احتمال می دهید درست است نماز بخوانید . اگر بعد فهمید که انحراف کم بوده است نماز اشکالی ندارد . ولی اگر فهمید که پشت به قبله بوده است باید نماز را دوباره بخواند .
480 – آیا ادکلن نماز را باطل می کند ؟
پاسخ – خیر . معطر بودن برای نماز مستحب است ولی ادکلن نباید نجس باشد.می گویند که بیشتر ادکلن ها الکل دارد . اگر شما نمی دانید که این الکل از نوع نجس است یا پاک ، این برای شما حکم پاک را دارد و استفاده از آن اشکالی ندارد .
484 – من نماز یکسال خانمی را که فوت کرده دارم می خوانم . اگر من به مسافرت بروم که نماز خودم شکسته باشد ، باید نماز آن خانم را هم شکسته بخوانم یا خیر ؟
پاسخ – نماز قضا در مسافرت هم طبق اصلش باید خوانده بشود . شخص در مسافرت باید قضای نماز کامل را کامل بجا بیاورد . نمازی که شما از طرف میت می خوانید نماز کامل است . پس شما باید در مسافرت نماز میت را کامل بجا بیاورید مگر اینکه بگویند مقداری نماز شکسته بخوانید . 492 – آیا اگر در نماز چهار رکعتی ، در رکعت سوم بجای تسبیحات ، حمد بخوانیم اشکال دارد ؟
پاسخ – می توان بجای تسبیحات در رکعت سوم و چهارم حمد بدون سوره خواند. ولی اگر بنا بوده که طرف تسبیحات بخواند ولی سهوا حمد خوانده است ، فرموده اند که اگر پیش از رکوع یادش آمد باید برگردد یا تسبیحات اربعه را بخواند یا حمد بدون سوره را بخواند ولی اگر وارد رکوع شد و متوجه شد نمازش درست است و باید آنرا ادامه بدهد .
495 – اقتدا به امام جماعت در نماز تا چه موقع درست است ؟
پاسخ – اقتدای به امام جماعت در حال قرائت و قنوت اشکال ندارد و در رکوع نهایت آن است . یعنی شما در حال قرائت و قنوت و رکوع می توانید اقتدا بکنید . اگر شما در تشهد آخر نماز به نماز رسیدید ، شما می توانید تکبیرة الاحرام را بگویید و بنشینید ، بعد که امام جماعت سلام داد ، شما نمازتان را ادامه بدهد .این یک رکعت حساب نمی شود ولی ثواب دارد . 505 – چون من پرستار چند تا بیمار در خانه هستم و بیش از حد خسته هستم ، آیا می توانم نمازم را نشسته بخوانم ؟
پاسخ – تکلیف شما این است که وقتی شما خسته نیستید نمازتان را ایستاده بخوانید اما اگر کار زیاد بوده و شما خسته شده اید و دارد وقت نماز می گذرد ، می توانید نماز را نشسته بخوانید و لی اگر اول وقت نماز است و شما خسته هستید می توانید استراحت بکنید و بعد نمازتان را ایستاده بخوانید .
506 – آیا در نماز جماعت می توان در هنگام رکوع اقتدا کرد ؟
پاسخ – هم در رکوع و هم در قبل از رکوع می توان اقتدا کرد . اگر در رکوع ما به ذکر امام هم نرسیم ولی آنرا درک کنیم می توانیم اقتدا بکنیم . در رکعت سوم و چهارم می توان به امام جماعت اقتدا کرد بشرط اینکه فرد بتواند حمد و سوره اش را بخواند . اگر احتمال می دهد که به حمد و سوره نمی رسد باید صبر کند تا امام نمازش تمام بشود . در رکعت آخر وقتی امام تشهد را می خواند فرد می تواند اقتدا بکند و بنشیند و بعد که تشهد امام تمام شد ، بلند بشود و حمد و سوره اش را بخواند . این کار ثواب دارد .
507 – آیا برای هر نماز خواندن اذان و اقامه لازم است ؟
پاسخ – برای هر نمازی اذان و اقامه وارد نشده است . اذان و اقامه پیش از نمازهای واجب و یومیه و نمازهای قضا لازم است . نماز جمعه جزو نماز یومیه است واذان واقامه دارد . نماز طواف ، میت و آیات اذان و اقامه ندارد . نمازهای مستحب اذان و اقامه ندارد . اگر شخص بین دو نماز فاصله نینداخت اگر برای نماز اولی اذان و اقامه گفته باشد برای نماز دوم اقامه کافی است . در نماز جماعت اذان و اقامه از شما ساقط است . اذان و اقامه واجب نیست ولی مستحب موکد است . 511 – آیا خواندن اذان و اقامه نماز از گردن خانم ها ساقط است ؟
پاسخ – خیر . قبل از خواندن نمازهای واجب خواندن اذان و اقامه مستحب است . اگر منظورشان گفتن بلند اذان است که باید گفت خانم ها با صدای بلند اذان نمی گویند . البته گفتن اذان و اقامه موارد دیگری هم دارد . بعضی از فقها می گویند که برای نماز جماعت اگر خانم اذان بگوید کافی نیست . 514– آیا اگر کسی خودش نماز قضا داشته باشد می تواند برای پدرش نماز قضا بخواند ؟
پاسخ – اشکالی ندارد . کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند برای پدر و مادر متوفای خود نماز قضا بخواند و روزه بگیرد . کسی که روزه ی قضا بعهده اش هست نمی تواند روزه ی مستحبی بگیرد . 524 – آیا می شود پشت سر امام جماعتی که در تلویزیون نماز می خوانند نماز خواند ؟
پاسخ – خیر نمی شود به تلویزیون یا رادیو اقتدا کرد 530 – آیا می توان روی فرشی که نجس است نماز خواند یا پتویی روی آن بیندازیم و روی آن نماز بخوانیم ؟
پاسخ – اشکالی ندارد . برای نماز خواندن فرش نباید پاک باشد مگر اینکه آنجایی که شما می ایستید خیس باشد و پای شما نجس بشود که این اشکال دارد . اگر فرش نجس باشد ولی خشک باشد و پای شما هم خشک باشد اشکالی ندارد . فقط محل گذاشتن پیشانی روی مهر باید پاک باشد و بقیه قسمت هایی که روی آن نماز می خوانیم لازم نیست که پاک باشد .
531 – اگر بعد از وضو بفهمیم که مانعی روی ناخن ما بوده است آیا نماز صحیح است ؟
پاسخ – اگر بعد از وضو بفهمیم که مانع قبل از وضو هم بوده است ، این وضو باطل است و باید مجددا وضو بگیریم و اگر با این وضو نمازی خوانده باشید آن نماز هم باطل است .
532 – اگر نماز صبح ما قضا بشود ، آیا نمازهای بعدی که می خوانیم باطل است ؟
پاسخ – اگر نماز شما قضا شد در اولین فرصت نماز قضا را بجا بیاورد ولی اگر آنرا بجا نیاورد و نماز ظهر را بخواند نماز صحیح است و باطل نیست . بعضی از فقها می فرمایند که مستحب است که نماز صبح را بجا بیاورد و بعد نماز ظهر را بخواند . اگر فردی نماز قضای صبح را نخواند و نماز ظهر را بخواند ، نمازش صحیح است .
536 – آیا خانمی که عذر شرعی دارد و نمی داند که پاک شده است یا خیر ، باید نمازش را بخواند ؟
پاسخ – خیر .اگر نمی داند که پاک شده است یا خیر لازم نیست که نمازش را بخواند . 543 – مهرهایی که بصورت آئینه ای است ، اگر پیشانی ما روی آئینه و قسمتی از مهر باشد آیا نماز صحیح است ؟
پاسخ – برخورد قسمتی که آئینه دارد اشکالی ندارد . مقداری از مهر که بر پیشانی شما قرار می گیرد نباید از یک بند انگشت کمتر باشد . دیگر اینکه ما به مهرسازان گفته ایم که مهرهای سجده را با آئینه و نقش و نگار تزئین نکنید . گاهی اوقات ممکن است که اشکال داشته باشد . اگر شما مهر آئینه دار دارید سعی کنید در قسمت بدون آئینه سجده کنید ولی اگر قسمتی از پیشانی روی آئینه و مهر گذاشته بشود اشکالی ندارد . 547 – کسی که بین نماز شک می کند که تشهد خوانده است یا نه ، چکار باید بکند ؟
احتمالا ایشان باید در رکعت دوم باشند که شک بکنند تشهد خوانده اند یا نه . و باید قبل از سجده یا بعد از وارد شدن در رکعت سوم شک کنند . اگر شخص دارد سلام می دهد و شک می کند که تشهد خوانده یا نه ، انشاء الله تشهد خوانده است . اگر برای رکعت سوم ایستاده ، انشاء الله تشهد خوانده است ولی اگر هنور نایستاده است و سلام نداده است ، باید تشهد را بخواند . پس اگر از محل تشهد گذشته باشد یعنی وارد جز بعدی شده است و دارد سلام می دهد یا برای رکعت بعدی ایستاده است ، اعتنا نکند و نماز را ادامه بدهد . ولی اگر از محل تشهد نگذشته است و وارد جز بعدی نشده است باید تشهد را بخواند . 550 – من همه ی نمازهایم را سر موقع می خوانم ولی در مورد نماز صبح بعضی مواقع خواب می مانم . چکار کنم که صبح ها خواب نمانم ؟
پاسخ – شما باید آسیب شناسی کند یعنی باید علت اینکه شما صبح ها خواب می مانید و نمازتان قضا می شود را پیدا کنید . آیا بخاطر دیر شام خوردن یا دیر خوابیدن است یا بخاطر زحمت های روز است یا بخاطر بیماری است . از طرفی شاید شما ساعت ندارید یا کسی نیست که شما را بیدار کند . شما شام را زودتر بخورید وشب زودتر بخوابید . اگر کار شما خیلی سخت است در روز نیم ساعت استراحت کنید که خستگی شبانه ی شما کم بشود. شما می توانید به کسی بسپارید که شما را از خواب بیدار کند و دیگر اینکه اراده کنید که صبح بلند بشوید . شما برای کارهای مهم سعی می کنید که زود بیدار بشوید و کاری مهمتر از نماز وجود ندارد . 553 – رفت و آمد با دوستی که نماز نمی خواند چه حکمی دارد؟
پاسخ – اگر ارتباط شما تاثیر گذار روی او باشد و برای شما مفسده ای نداشته باشد ، واجب است که با او رفت و آمد کنید . گاهی واجب است که ترک مراوده کنید یعنی اگر شما با او رفت و آمد نداشته باشید ، او اهل نماز می شود و در اینجا امر به معروف می شود . گاهی اوقات رفت و آمد شما ضرر دارد یعنی اینکه ممکن است روی شما اثر بگذارد یا دیگران شما را متهم کنند که با افراد بی نماز مراوده دارید ، در اینحا هم ترک مراوده لازم است . 568 – نماز نافله ی شب و نماز مغرب چند رکعت است ؟
پاسخ – نماز نافله ی شب همان نماز شب است که مستحب است و ثواب زیادی دارد و وقت آن از نیمه شب تا اذان صبح است . و هر چه به نماز صبح نزدیکتر باشد ثواب بیشتری دارد . کسانی که می دانند خواب می مانند می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند. اگر کسی قبل از اذان شروع به نماز خواندن کرد و نماز تا بعد از اذان صبح ادامه داشت اشکالی ندارد . نماز شب یازده رکعت است که هشت رکعت آن به نیت نماز شب یا نافله ی شب خوانده می شود ، دو رکعت بعد به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر خوانده می شود . آداب مستحبی هم دارد . در قنوت آن برای چهل مومن دعا می شود و مستحب است که هفتاد مرتبه بگوید : استغفرالله ربی اتوب الیه و سی صد مرتبه بگوید : العفو . نافله ی نماز مغرب چهار رکعت است یعنی دو تا دو رکعت که بعد از نماز مغرب به نیت نافله ی مغرب خوانده می شود. نافله ی نمازعشاء هم دو رکعت است که بعد از نماز عشاء خوانده می شود.
569 – اگر نمازهای پنج گانه را در پنج وقت بخوانیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ- شما نماز را در وقت بخوانید و اگر در پنج نوبت هم خواندید اشکالی ندارد. اگر نمازها را در سه نوبت هم بخوانید اشکالی ندارد .
570 – اگر کسی در هنگام خواندن نماز یادش بیاید که مسح سر و پا نکشیده است حکم آن چیست ؟
پاسخ – اگر انسان در هنگام نماز متوجه بشود که وضویش باطل است نمازش صحیح نیست و باید نمازش را دوباره بخواند .
571 – اگر در نماز ذکر رکوع و سجده را جابجا بگوییم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر سهوا باشد اشکالی ندارد . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر عمدا هم باشد اشکالی ندارد .
573 – اینکه می گویند اگر دو مسلمان با هم قهر کنند نمازشان باطل است ، صحیح است ؟
پاسخ – خیر . نمازشان باطل نیست بلکه نمازشان مورد قبول نیست یعنی پذیرفته نمی شود و نمره ی مثبت هم نمی گیرد . 576 – اگر در بین نماز ندانیم که چند رکعت خوانده ایم یا بفهمیم که نمازمان را اشتباه خوانده ایم آیا می توانیم نمازمان را قطع کنیم یا سلام بدهیم ؟
پاسخ – اگر شما در بین نماز کمی فکر کنید و ندانید که کدام رکعت هستید نماز شما باطل است . اگر در بین نماز بفهمید که نمازتان باطل است می توانید نماز را رها کنید و دوباره بخوانید . در شک بین چهار و شش فرموده اند که اگر در حالت نشسته کسی سر از سجده برداشته و یک تشهد و سلام باقی مانده ، می تواند آنرا تمام کند. و بعد نماز را دوباره بخواند .
578 – مرتب در نماز اشتباه می کنم و بین رکعت ها شک می کنم . من باید چکار کنم ؟
پاسخ – اگر شما مرتب شک می کنید نباید به آن اعتنا کنید تا مشکل شما برطرف بشود . یک وقت شما نماز را یاد نگرفته اید و اشتباه می خوانید ، در این صورت باید نماز را یاد بگیرید ولی یک وقت می خوانید و آنرا تکرار می کنید که در این صورت نباید به آن اعتنا کنید. 576 – اگر در بین نماز ندانیم که چند رکعت خوانده ایم یا بفهمیم که نمازمان را اشتباه خوانده ایم آیا می توانیم نمازمان را قطع کنیم یا سلام بدهیم ؟
پاسخ – اگر شما در بین نماز کمی فکر کنید و ندانید که کدام رکعت هستید نماز شما باطل است . اگر در بین نماز بفهمید که نمازتان باطل است می توانید نماز را رها کنید و دوباره بخوانید . در شک بین چهار و شش فرموده اند که اگر در حالت نشسته کسی سر از سجده برداشته و یک تشهد و سلام باقی مانده ، می تواند آنرا تمام کند. و بعد نماز را دوباره بخواند .
578 – مرتب در نماز اشتباه می کنم و بین رکعت ها شک می کنم . من باید چکار کنم ؟
پاسخ – اگر شما مرتب شک می کنید نباید به آن اعتنا کنید تا مشکل شما برطرف بشود . یک وقت شما نماز را یاد نگرفته اید و اشتباه می خوانید ، در این صورت باید نماز را یاد بگیرید ولی یک وقت می خوانید و آنرا تکرار می کنید که در این صورت نباید به آن اعتنا کنید. 585 – من بیمار هستم و پا درد دارم و نمی توانم ایستاده نماز بخوانم . آیا من می توانم نشسته نماز بخوانم ؟
پاسخ – اگر شما می توانید نماز را ایستاده شروع کنید ، این کار را بکنید و اگر بعد از سجده دیگر نمی توانید بایستید بقیه را نشسته بخوانید ولی اگر از اول نمی توانید ایستاده نماز بخوانید می توانید نشسته نماز را بخوانید .
586 – من هر روز برای مادرم که فوت شده است دو رکعت نماز می خوانم . آیا ثواب این نمازها به مادرم می رسد ؟
پاسخ – بله . ثواب این نمازهای مستحبی به مادرتان می رسد. اگر شما می دانید که مادرتان نماز قضا دارد خوب است که نماز قضای مادرتان را بخوانید . شما بگویید : دو رکعت نماز قضای صبح به نیت مادرم بجا می آورم قربت الی الله ، این بهتر است . 593 – من از لثه ام خون می آید ،باید درهنگام نماز چکار کنم ؟
پاسخ – شخصی که از لثه هایش خون می آید باید برای خوردن و نماز مواظبت کند زیرا این خون نجس است . . اگر فرد مواظبت کرد و بی اختیار خون خورد ، این فرد کار حرامی انجام نداده است و نمازش هم باطل نیست ولی اگر بطور عمد خون را بخورد اشکال دارد .
پاسخ – این سوال دو بخش دارد . شاید برای شما هم اتفاق افتاده باشد که در حال خواندن نماز هستید ، تلفن همراه شما زنگ بزند . با یک دست آن را قطع می کنید و نماز را ادامه می دهید . در این حد اشکالی ندارد . اما در بخش دوم که گفته شده شخص در میان نماز پیامک بخواند ، ممکن است که اگر مبالات نماز به هم نخورد و طول نکشد نماز باطل نباشد. اما سوال من این است که آیا در نماز جای این کارها است ؟ لااقل این کار کراهت دارد . چونکه ما در نماز داریم که اگر شخص برای شنیدن سخن دیگری ساکت شود که حرف او را گوش دهد ، در صورتیکه مبالات نماز به هم نخورد باطل نیست اما کراهت دارد . اگر هم مبالات به هم بخورد نماز باطل است . اگر شما در نظر خود بخواهید به دیدار یک شخصیت بزرگ و محترمی بروید آیا با تلفن همراه روشن می روید ؟ معمولاً آن را خاموش می کنید و مراقب هستید که سر و صدایی نباشد . انسان در حال سخن گفتن با خالق هستی است که هرچقدر شما او را بزرگ فرض کنید ، خداوند بزرگتر از آن است . هرچه قدر مقام را بالا فرض کنید در مقابل مقام بالای الهی هیچ است . لذا انسان قبل از نماز باید توجه به این امور داشته باشد . اگر سر و صدای تلویزیون است فرد در جایی نماز بخواند که سرو صدا نباشد . اگر افرادی با یکدیگر صحبت می کنند برای نماز به جایی برود که سروصدای آنها مزاحم نباشد . گوشی تلفن را کناری بگذارد و بعد ازنماز آن را ببیند . اما اگر مبالات نماز به هم نخورد و در نماز حرفی زده نشود ، نماز باطل نیست . ولی ما یک نماز صحیح داریم و یک نماز مقبول . بعضی از نمازها صحیح هستند اما نمره نمی گیرند و قبول نمی شوند .
2 - آیا صرف اینکه فرد می خواهد نماز قضا بخواند می تواند آن را نشسته بخواند ؟
پاسخ – شخص اگر می تواند نماز را ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . نماز قضا نیز حکم نماز واجب و یومیه را دارد . یعنی قضای نماز های واجب یومیه حکم اصل نماز را دارد . در نماز مستحب اشکالی ندارد . اگر کسی نشسته بخواند مانعی ندارد ولی اگر ایستاده بخواند ثواب آن بیشتر است . و اگر نشسته خواند بهتر این است که دو برابر بخواند . یعنی اگر نماز دورکعتی است بهتر است دو نماز دورکعتی به همان نیت بخواند . اما در نماز واجب و قضای نماز واجب مانند نماز صبح، اگر کسی می تواند ایستاده بخواند نباید نشسته بخواند . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر کسی الان نمی تواند ایستاده نماز بخواند و نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا را نشسته می خواند ، نماز قضای گذشته را نمی تواند نشسته بخواند. مگر اینکه امیدی نداشته باشد که دیگر بتواند ایستاده نماز بخواند . مثلاً فرد کهنسالی است و پا درد و کمر درد دارد و امیدی ندارد که بتواند در آینده نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، در این صورت می تواند نشسته بخواند . اما فرد سالم و یا کسی که امید دارد در آینده بتواند نمازهای قضا را ایستاده بخواند ، مثلاً الان پای او شکسته است و ممکن است یک یا دو ماه دیگر خوب شود ، نمی تواند نشسته بخواند .
3 - اگر ما مثلاً در رکعت دوم نماز باشیم و فراموش کرده باشیم که در رکعت دوم هستیم و بجای سوره ی حمد تسبیحات اربعه را بخوانیم . اما در هنگامی که می خواهیم به رکوع برویم به خاطر بیاوریم که باید سوره ی حمد را می خوانده ایم . آیا می توانیم در همانجا سوره ی حمد و توحید را بخوانیم یا باید نماز را دوباره بخوانیم ؟
پاسخ – چون در رکعت دوم نماز حتماً باید حمد وسوره خوانده شود و تسبیحات اربعه کفایت نمی کند . اگر کسی عمداً تسبیحات اربعه بخواند نماز صحیح نیست . اما اگر فراموش کرده باشد و سهواً تسبیحات اربعه را بخواند ، دو فرض دارد: اگر قبل از رفتن به رکوع متوجه شد باید رها کند و حمد و سوره را از ابتدا بخواند . اما اگر به رکوع رفته باشد دیگر محل خواندن حمد و سوره گذشته است ، چون عمداً نبوده نماز را ادامه می دهد و صحیح است .
13 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
14 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
15– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
17 خانم ها نماز می خوانند حالت دست آنها در سجده باید – وقتی که چگونه باشد ؟ آیا کافی است که کف دست آنها بر روی زمین باشد یا اینکه باید تا آرنج بر روی زمین باشد؟
پاسخ- خانم ها بر خلاف آقایان مستحب است که در سجده ی نماز جمع و جور باشند . آقایان زمانی که دست خود را می گذارند باید دست ها باز باشد . موقعی که خانم ها کف دست ها را می گذارند، اگر قسمت آرنج را هم روی زمین بگذارند اشکالی ندارد و نماز صحیح است .
19– آیا می توان نمازهای قضای خود را با شخص دیگری قسمت کرد تا زودتر تمام شود ؟
پاسخ – خیرنمی توان قسمت کرد . هرکس نماز قضای خود را باید خودش بخواند . حتی اگر فردی داوطلبانه هم بخواهد نماز قضای کسی را بخواند نمی تواند این کار را بکند . مثلاً یک نفر به مادر و یا مادر بزرگ خود که توانایی ندارد بگوید من بخشی از نماز های قضای شما را می خوانم، درست نیست . اما اگر آن شخص مرده باشد و از دنیا رفته باشد نماز قضای او را می توانند تقسیم کنند و چند نفری بخوانند ، این کار اشکالی ندارد .
13 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
14 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
15– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
16– پدر من میان دختر ها و پسرهای خود تفاوت زیاد قائل است آیا این کار از لحاظ شرعی اشکال دارد یا خیر؟ ( متفرقه )
پاسخ – اگر این تبعیض قائل شدن به گونه ای است که به یکی از آنها احترام می گذارد و یا هدیه می دهد و برای دیگری این کار را نمی کند . یا با یکی از آنها زیاد تندی می کند و با دیگری کمتر یعنی طوری که معلوم است مابین آنها فرق می گذارد ، گفته اند در صورتی که این کار موجب اختلاف ، فتنه و فساد شود و مابین آنها کدورت ایجاد کند حرام است و جایز نیست . اما اگر در آن حد هم نباشد کراهت دارد . حتی اگر فرزندی از جهاتی وضعیتی دارد که پدر می خواهد به او برسد باید طوری باشد که دیگران متوجه نشوند و موجب اختلاف نباشد .
خانمی گفته اند که مادر من طلاق گرفته آیا باز هم به شوهر من محرم است یا خیر؟ (محرمیت)
پاسخ – مادری که طلاق گرفته با پدر شما دیگر محرم نیست اما با شوهر شما محرم است . بخاطر اینکه شوهر شما داماد او است و همچنان محرم می ماند و با طلاق گرفتن از شوهر، داماد بر شخص نامحرم نمی شود .
21 – خانمی که عذر شرعی دارد آیا می تواند آیه های سجده دار را گوش کند ؟ (متفرقه)
پاسخ – گوش دادن اشکالی ندارد اما خواندن آنها حرام است . دربرخی از جلسات گفته شده که الان به آیه ی سجده دار رسیده ایم بنابراین خانم هایی که عذر شرعی دارند از جلسه بیرون بروند . لازم نیست از جلسه خارج شوند . خود آنها آیه را نخوانند اما اگر بشنوند اشکالی ندارد. زمانی هم که شنیدند سجده را باید بجا بیاورند . حتی با وجود اینکه این افراد طهارت ندارند بازهم اشکالی ندارد، چون در سجده ی تلاوت آیات قرآن طهارت شرط نیست . یعنی با داشتن عذر شرعی و نداشتن طهارت هم فرض واجب است که فرد سجده ی تلاوت را بجا بیاورد .
22– اگر هنگام روزه بوی غذای غلیظ به حلق برود چه حکمی دارد ؟
پاسخ – بوی غذا باطل کننده ی روزه نیست و به حلق هم برسد اشکالی ندارد . البته غبار غلیظ حکم جداگانه ای دارد.
23- آیا در رکعت اول نماز نافله ی شب باید حتماً سوره ی فاتحه خوانده شود یا هر سوره ای را که بخواهیم می توانیم بخوانیم ؟ در خصوص نافله ی صبح نیز برخی از افراد می گویند که باید سوره ی اعلی خوانده شود ، اما در مفاتیح الجنان نوشته شده که سوره ی قل یا ایها الکافرون را باید بخوانیم. لطفا ً در این خصوص توضیح دهید.
پاسخ – چون نماز شب جزو نمازهای مستحب است اگر سوره هم خوانده نشود اشکالی ندارد. یعنی حمد تنها هم کافی است، اما اگر سوره خوانده شود بهتر است . در نماز شب بعد از حمد هر سوره ای که خوانده شود از جمله سوه ی توحید اشکالی ندارد . غیر از سوره های سجده دار که حکم آنها جدا است. اما بهتر است که سوره هایی که وارد شده مانند سوره ی اعلی یا کافرون خوانده شود . ضمناً در کتاب ها ی مفصل ذکر شده که در هر رکعتی چه سوره ای خوانده شود تا شخص ثواب بیشتری ببرد . بنابراین سه مرحله ذکر شد: اولاً اگر در نماز شب حمد بدون سوره خوانده شود اشکالی ندارد . دوماً در نماز شب می توان بعد از حمد هر سوره ی دلخواهی را خواند. سوماً نماز شب با آن سوره های مفصلی که وارد شده خوانده شود، که این مورد سوم از همه بهتر است . در هرصورت هر سه مورد صحیح است .
24 – ما یک زمینی در استان گیلان داریم و هرسال برای مسافرت به آنجا می رویم . مسافرت های ما معمولاً کمتر از ده روز است . یعنی در سال دو یا سه بار به آنجا می رویم ولی هر بار بیشتر از دو یا سه روز طول نمی کشد. می خواستم بدانم با توجه به اینکه آن زمین متعلق به ما است و یک خانه ای نیز درآن ساخته ایم آیا ما باید نماز خود را شکسته بخوانیم یا خیر؟
پاسخ – داشتن زمین در جایی تأثیری در مسئله ندارد . اولاً آنجا وطن شما نیست . دوماً برای کار به آنجا مسافرت نمی کنید و بخشی از سال را نیز در آنجا سکونت ندارید . یعنی گهگاهی برای تفریح و یا بازدید می روید . در نتیجه به فتوای مراجع تقلید مواقعی که کمتر از ده روز اقامت دارید نماز شما شکسته است و روزه نیز صحیح نیست .
27 – آیا ما تسبیحات اربعه را باید در نماز قضای خود یک بار بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقها و مراجع معظم تقلید این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه هم کافی است اما احتیاط مستحب آن است که سه بارخوانده شود . لذا در نماز قضا اگر شما یک بار هم تسبیحات اربعه را خواندید اشکالی ندارد .
36 – شوهر من فوت کرده و گاهی در نماز ها کاهلی می کرده است آیا الان من وظیفه ای دارم یا خیر؟
پاسخ – قضای نماز های همسر بر خانم واجب نیست . همچنان که اگر خانم از دنیا رفت ، نماز و روزه های قضای او بر شوهر او واجب نیست . وظیفه ی فرد این بوده که بجا بیاورد و اگر هم نتوانست وظیفه داشته که وصیت کند . اما خوب است که برای او بجا بیاورند .بنابراین اگر شوهر از دنیا رفته و در نماز کاهلی داشته است ، یعنی گاهی نماز نخوانده و یا نماز باطلی خوانده ، اگر فرزند پسر دارد به پسر او، اگر هم چند پسر دارد بر پسر بزرگ او واجب است و بر دیگران واجب نیست . بنابراین بر شما واجب نیست ولی به هرحال شوهراست و از دنیا رفته ، مخصوصاً اگر هم اموالی دارد به ورثه می رسد . اگر وارث صغیر ندارد و یا اگر هم دارد آنها که کبیر هست.
پاسخ – خیرنمی توان قسمت کرد . هرکس نماز قضای خود را باید خودش بخواند . حتی اگر فردی داوطلبانه هم بخواهد نماز قضای کسی را بخواند نمی تواند این کار را بکند . مثلاً یک نفر به مادر و یا مادر بزرگ خود که توانایی ندارد بگوید من بخشی از نماز های قضای شما را می خوانم، درست نیست . اما اگر آن شخص مرده باشد و از دنیا رفته باشد نماز قضای او را می توانند تقسیم کنند و چند نفری بخوانند ، این کار اشکالی ندارد .
13 – من در هنگام خواندن نماز زیاد شک می کنم آیا نماز من صحیح است یا خیر ؟
پاسخ – اگر زیاد شک می کنید به شک خود اعتنا نکنید . اگر نماز را خوانده اید و بعد از آن شک می کنید که درست خوانده اید و صحیح بوده است یا خیر انشاء اله صحیح بوده ولازم نیست آن را تکرار کنید . اگر وسط نماز شک دارید که کلمه ای را صحیح خوانده اید یا نه و یا عملی را درست بجا آورده اید یا نه، باز هم اعتنا نکنید و انشاء اله نماز شما صحیح است تا این حالت شما بر طرف شود .
14 – اگر پدری نماز خود را نخواند و پسر بزرگ نداشته باشد آیا به عهده ی دختر بزرگ است یا خیر؟
پاسخ – بر عهده ی دختر بزرگ نیست . ایشان گفته اند پسر بزرگ ندارد . اگر فرد یک پسر هم دارد بر عهده ی او است . حتماً لازم نیست که پنج پسر داشته باشد و نماز و روزه ها بر عهده ی بزرگترین آنها باشد . اگر یک پسر هم دارد نماز و روزه های قضا به تفسیری که گفته شده بر عهده ی همین یک پسر است . اگر شخص فرزند پسری نداشته باشد بر عهده ی دخترها نیست. اما درصورتی که آنها نیز برای پدر بجا بیاورند کار خوبی است و می توانند این کار را انجام دهند. در همان مورد نیز که میت فرزند یا فرزندان پسری دارد ، اگر پسران دیگر که کوچک تر هستند و یا دختران همکاری کنند یا بجا بیاورند اشکالی ندارد و کار خوبی است . اما از لحاظ حکم شرعی وظیفه ی پسر بزرگ است .
15– اگر کسی عذر شرعی داشته باشد و نتواند نماز خود را بجا بیاورد آیا آن نماز، قضا یا کفاره دارد یا خیر؟
پاسخ – در مدتی که خانم ها عذر شرعی دارند نماز و روزه بر آنها واجب نیست. روزه های آن ایام قضا دارد و بعداً باید بجا بیاورند . اما نماز ها قضا و کفاره ندارد . روزه ها هم کفاره ندارند اما قضای آنها را باید تا قبل از ماه رمضان سال بعد بجا بیاورند .
16– پدر من میان دختر ها و پسرهای خود تفاوت زیاد قائل است آیا این کار از لحاظ شرعی اشکال دارد یا خیر؟ ( متفرقه )
پاسخ – اگر این تبعیض قائل شدن به گونه ای است که به یکی از آنها احترام می گذارد و یا هدیه می دهد و برای دیگری این کار را نمی کند . یا با یکی از آنها زیاد تندی می کند و با دیگری کمتر یعنی طوری که معلوم است مابین آنها فرق می گذارد ، گفته اند در صورتی که این کار موجب اختلاف ، فتنه و فساد شود و مابین آنها کدورت ایجاد کند حرام است و جایز نیست . اما اگر در آن حد هم نباشد کراهت دارد . حتی اگر فرزندی از جهاتی وضعیتی دارد که پدر می خواهد به او برسد باید طوری باشد که دیگران متوجه نشوند و موجب اختلاف نباشد .
خانمی گفته اند که مادر من طلاق گرفته آیا باز هم به شوهر من محرم است یا خیر؟ (محرمیت)
پاسخ – مادری که طلاق گرفته با پدر شما دیگر محرم نیست اما با شوهر شما محرم است . بخاطر اینکه شوهر شما داماد او است و همچنان محرم می ماند و با طلاق گرفتن از شوهر، داماد بر شخص نامحرم نمی شود .
21 – خانمی که عذر شرعی دارد آیا می تواند آیه های سجده دار را گوش کند ؟ (متفرقه)
پاسخ – گوش دادن اشکالی ندارد اما خواندن آنها حرام است . دربرخی از جلسات گفته شده که الان به آیه ی سجده دار رسیده ایم بنابراین خانم هایی که عذر شرعی دارند از جلسه بیرون بروند . لازم نیست از جلسه خارج شوند . خود آنها آیه را نخوانند اما اگر بشنوند اشکالی ندارد. زمانی هم که شنیدند سجده را باید بجا بیاورند . حتی با وجود اینکه این افراد طهارت ندارند بازهم اشکالی ندارد، چون در سجده ی تلاوت آیات قرآن طهارت شرط نیست . یعنی با داشتن عذر شرعی و نداشتن طهارت هم فرض واجب است که فرد سجده ی تلاوت را بجا بیاورد .
22– اگر هنگام روزه بوی غذای غلیظ به حلق برود چه حکمی دارد ؟
پاسخ – بوی غذا باطل کننده ی روزه نیست و به حلق هم برسد اشکالی ندارد . البته غبار غلیظ حکم جداگانه ای دارد.
23- آیا در رکعت اول نماز نافله ی شب باید حتماً سوره ی فاتحه خوانده شود یا هر سوره ای را که بخواهیم می توانیم بخوانیم ؟ در خصوص نافله ی صبح نیز برخی از افراد می گویند که باید سوره ی اعلی خوانده شود ، اما در مفاتیح الجنان نوشته شده که سوره ی قل یا ایها الکافرون را باید بخوانیم. لطفا ً در این خصوص توضیح دهید.
پاسخ – چون نماز شب جزو نمازهای مستحب است اگر سوره هم خوانده نشود اشکالی ندارد. یعنی حمد تنها هم کافی است، اما اگر سوره خوانده شود بهتر است . در نماز شب بعد از حمد هر سوره ای که خوانده شود از جمله سوه ی توحید اشکالی ندارد . غیر از سوره های سجده دار که حکم آنها جدا است. اما بهتر است که سوره هایی که وارد شده مانند سوره ی اعلی یا کافرون خوانده شود . ضمناً در کتاب ها ی مفصل ذکر شده که در هر رکعتی چه سوره ای خوانده شود تا شخص ثواب بیشتری ببرد . بنابراین سه مرحله ذکر شد: اولاً اگر در نماز شب حمد بدون سوره خوانده شود اشکالی ندارد . دوماً در نماز شب می توان بعد از حمد هر سوره ی دلخواهی را خواند. سوماً نماز شب با آن سوره های مفصلی که وارد شده خوانده شود، که این مورد سوم از همه بهتر است . در هرصورت هر سه مورد صحیح است .
24 – ما یک زمینی در استان گیلان داریم و هرسال برای مسافرت به آنجا می رویم . مسافرت های ما معمولاً کمتر از ده روز است . یعنی در سال دو یا سه بار به آنجا می رویم ولی هر بار بیشتر از دو یا سه روز طول نمی کشد. می خواستم بدانم با توجه به اینکه آن زمین متعلق به ما است و یک خانه ای نیز درآن ساخته ایم آیا ما باید نماز خود را شکسته بخوانیم یا خیر؟
پاسخ – داشتن زمین در جایی تأثیری در مسئله ندارد . اولاً آنجا وطن شما نیست . دوماً برای کار به آنجا مسافرت نمی کنید و بخشی از سال را نیز در آنجا سکونت ندارید . یعنی گهگاهی برای تفریح و یا بازدید می روید . در نتیجه به فتوای مراجع تقلید مواقعی که کمتر از ده روز اقامت دارید نماز شما شکسته است و روزه نیز صحیح نیست .
27 – آیا ما تسبیحات اربعه را باید در نماز قضای خود یک بار بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقها و مراجع معظم تقلید این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه هم کافی است اما احتیاط مستحب آن است که سه بارخوانده شود . لذا در نماز قضا اگر شما یک بار هم تسبیحات اربعه را خواندید اشکالی ندارد .
36 – شوهر من فوت کرده و گاهی در نماز ها کاهلی می کرده است آیا الان من وظیفه ای دارم یا خیر؟
پاسخ – قضای نماز های همسر بر خانم واجب نیست . همچنان که اگر خانم از دنیا رفت ، نماز و روزه های قضای او بر شوهر او واجب نیست . وظیفه ی فرد این بوده که بجا بیاورد و اگر هم نتوانست وظیفه داشته که وصیت کند . اما خوب است که برای او بجا بیاورند .بنابراین اگر شوهر از دنیا رفته و در نماز کاهلی داشته است ، یعنی گاهی نماز نخوانده و یا نماز باطلی خوانده ، اگر فرزند پسر دارد به پسر او، اگر هم چند پسر دارد بر پسر بزرگ او واجب است و بر دیگران واجب نیست . بنابراین بر شما واجب نیست ولی به هرحال شوهراست و از دنیا رفته ، مخصوصاً اگر هم اموالی دارد به ورثه می رسد . اگر وارث صغیر ندارد و یا اگر هم دارد آنها که کبیر هست.
37 – آیا نماز میت بر خانم ها واجب است ؟
پاسخ – گفته نشده که نماز میت فقط بر مردان واجب است . اگر مردی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است یا اگر خانمی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است . اگر یک میتی بود که هیچ کس نبود یک خانمی هم اطلاع دارد و می تواند بر این میت نماز بخواند، آن خانم باید بخواند .
54 – مدتی است که هنگام نمازخواندن حواسم پرت می شود و نمی فهمم که چه می گویم تا نمازم تمام می شود . باید چکار بکنم ؟
پاسخ – بعضی ها می گویند که ما در نماز کلاً حواسمان نیست یا در بخشی از نماز حواسمان نیست و حواس مان به جای دیگری می رود. انسان باید ببیند که عوامل حواس پرتی برای شخص چیست . آیا جای خاصی نماز می خواند یا موقعیت خاصی دارد یا مکانی هست که موجب حواس پرتی می شود . مثلا کنار تلویزیون نمازمی خواند و حواسش پرت می شود یا اینکه خانه شلوغ است . پس انسان از این عوامل دور بشود یعنی جایی نماز بخواند که بتواند با حواس جمع نماز بخواند . اینکه گفته اند جزو مستحبات خانه ،داشتن نماز خانه است یعنی یک جای ویژه ی نماز ، شاید بخاطر این است که انسان بتواند با توجه بیشتر نماز بخواند . دیگر اینکه در خود نماز برنامه ای طراحی شده که جز مستحبات و آداب نماز است که اگر انسان آنها را رعایت بکند حواسش بیشتر جمع خواهد شد . اینکه گفته اند : جایی که روبروی تان در باز است نماز نخوانید و کراهت دارد البته نماز باطل نیست . یک اینکه جایی که محل عبور است کراهت دارد که نماز بخوانید . جایی که روبروی تان تصویر یا عکسی باشد حتی تصاویری که موجب حواس پرتی می شود اگر چه تصویر انسان یا حیوان کراهت دارد . اگر عکس گل و گیاه باشد و توجه فرد را به خودش جلب کند کراهت دارد . پس بهتر است جایی بایستد که این تصاویر نباشد . دیگر این که شما در حال قیام به محل سجده نگاه کنید . معمولا نگاه به یک نقطه موجب تمرکز حواس است . در هنگام رکوع بین القدم روی زمین را نگاه بکنید و در هنگام تشهد بر دامن خود نگاه کنید . حتی گرداندن چشم کراهت دارد ولی نماز را باطل نمی کند . بازی کردن با انگشتان یا لباس موجب باطل شدن نماز نمی شود ولی کراهت دارد .بهتر از همه اینها توجه به معانی نماز است . مثلا وقتی می گوییم : ایاک نعبدو و ایاک نستعین و ... معانی نماز را از بَر داشته باشیم و ببینیم که چه می خوانیم و بفهمیم . ممکن است که شما بگویید اینکارها برای ما امکان پذیر نیست . چرا امکان پذیر است اگر آن را کم کم شروع کنید . اول اینکه در قنوت توجه داشته باشید زیرا از خدا حاجت می خواهیم و توجه داشته باشیم که از خدا چه چیزی می خواهیم . بعد در مورد سجده حواس مان را جمع کنیم زیرا سجده نزدیکترین حالت نزدیکی انسان به خدا است و توجه بیشتر است و بعد اجزای دیگر نماز را با توجه بخواند تا کم کم تمام نماز را با توجه بخوانند .
59 – نماز خواندن بدون چادر چه حکمی دارد ؟ و نمازهایی که تابحال بدون چادر خوانده ایم درست است یا خیر ؟
پاسخ – خانم ها بادیبا حجاب نماز بخوانند ولی حجاب ها تفاوت دارد . خانم باید در حال نماز تمام بدنش پوشیده باشد ، اگر صورت ، دستها و پاها تا مچ باز باشد و نامحرمی هم نباشد اشکالی ندارد . بسیاری از فقها می گویند که اگر نامحرم باشد باید پاها را هم بپوشانند اما نفرموده اند که حتما باید چادر باشد البته چادر حجاب برتر است . اگر خانمی با لباس گشادی که کامل باشد و بدون چادرنماز بخواند نمازش صحیح است . اگر لباسی که فرد پوشیده شرایط لباس نمازگزار را دارد و حجاب نماز را هم دارد این اشکالی ندارد اما اگر با چادر نماز خوانده بشود بهتر است .معمولا خانواده های نمازخوان و متدین چادر مخصوص نماز دارند که سفید است که رنگ سفید هم توصیه شده است .
61 – اصالت من شیرازی هستم . و خانه ی پدرم در شیراز است . ولی خودم ساکن بوشهر هستم . حکم نماز و روزه ی من در بوشهر چیست ؟
پاسخ – اگر شما در بوشهر تصمیم دارید که همیشه زندگی کنید و آنجا وطن شما باشد ، به فتوای همه فقها و مراجع تقلید نماز شما تمام و روزه ی شما هم صحیح است . ممکن است که شما از بوشهر بیرون بروید و نخواهید ده روز هم بمانید اشکالی ندارد زیرا وطن شماست . اگر شما بوشهر را بعنوان وطن انتخاب نکردید ولی هر بار که آنجا می روید ده روز را می مانید یا بیشتر ازده روز می مانید ، باصطلاح این را می گویند که قصد ده روز ماندن دارد مثل شهرهای دیگری که می روید و نماز شما کامل است . اگر قصد ماندن همیشگی را ندارید و گاهی اوقات ممکن است که به بوشهر بروید ولی ده روز را نمانید ، در اینجا بعضی از فقهاء می فرمایند که اگر تصمیم دارد که چند سالی در آنجا سکونت داشته باشد حکم وطن دارد اما بسیاری از فقهای دیگر هم می گویند که تصمیم ماندن همیشگی لازم است . تصمیم ماندن همیشگی یا قصد وطن به این معناست که می گوید ما اینجا زندگی می کنیم و اگر چند س پالی هم در جای دیگر رفتیم باز به اینجا بر می گردیم زیرا خانه و زندگی ما اینجاست. بنابراین اگر این تصمیم را داشته باشید نماز کامل است و اگر این تصمیم را نداشته باشید هر باز که می آیید و می خواهید ده روز بمانید نماز کامل است یا باید ببینید که فتوای مرجع شما در خصوص ماندن چند سال در آنجا چیست . اگر می فرمایند که حکم وطن دارد نماز کامل است و اگر می فرمایند که حکم وطن ندارد باید نماز را با قصد ده روز کامل بخوانید.
72– پای من را از زانو به پایین کچ گرفته اند . می خواهم کیفیت نماز نشسته را بدانم . راهنمایی بفرمایید.
پاسخ – اگر بتوانید ایستاده و با تکیه بر عصا نماز بخوانید و ادامه اش را بنشینید باید این جوری نماز بخوانید . اما اگرسخت است و ضرر دارد شما تکلیفی ندارید. شما هر جور که راحت هستید و می توانید پایتان را بگذارید می توانید نماز بخوانید. اگر انسان بتواند مثل حالت تشهد بنشیند ولی اگر شما نتوانستید هر جوری می توانید بنشینید ولی باید روبه قبله بنشینید و نماز بخوانید . نشسته تکبیرالاحرام را می گویید و حمد و سوره را می خوانید و برای رکوع نشسته خم می شوید که پیشانی مقابل زانوها برسد و اگر بتوانید پا را کج کنید حتی اگر سر انگشتان روی زمین قرار نگرفت ، سجده را بجا بیاورید ولی اگر مشکل است میزی را بگذارید و مهر را روی آن بگذارید و سجده را بجا بیاورید. دستها را باید روی همان میز بگذارید . هر مقدار از اعضای سجده که می توانید روی زمین بگذارید را بعلاوه پیشانی ، باید روی زمین بگذارید .
78 – آیا بچه ای که بالغ نشده و فوت کرده، نماز و روزه ای بر عهده ی او می باشد یا خیر؟ و اگر نمازی برای او بخوانیم یا روزه ای بجا بیاوریم آیا ثواب آن به او می رسد یا خیر؟
پاسخ – اگر کودکی بالغ نشده باشد تکلیفی ندارد . کودک نا بالغی که تکلیف ندارد اگر قبل از بلوغ از دنیا برود دیگران نسبت به نمازو روزه های او وظیفه و تکلیفی ندارند . یعنی لازم نیست برای او نمازی بخوانند یا روزه ای بجا بیاورند . اما اگر نمازی را خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند ، مثلاً نماز مستحب خواندند . یا اینکه به زیارت رفته و نماز زیارت خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند . یا عمره ای بجا آورده و کار خیر دیگری را انجام دادند . قرآن خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند، به آن کودک می رسد و فایده هم دارد .
81 – اگر در حین خواندن نماز به اشتباه به جای تسبیحات اربعه سوره ی حمد را بخوانیم و در وسط آن متوجه اشتباه خود شویم آیا باید به خواندن سوره ی حمد ادامه دهیم و یا نماز خود را به هم زده و دوباره تسبیحات اربعه را بخوانیم ؟
پاسخ – در نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی در رکعت سوم و چهارم نماز ، نماز گزار می تواند سوره ی حمد را به تنهایی بخواند بدون سوره ی دیگرو یا تسبیحات اربعه را بخواند . بنابراین اگر با تصمیم قبلی هم حمد را بخواند اشکالی ندارد . ما ملزم نیستیم که حتماً تسبیحات اربعه را بخوانیم . ولی اگر تصمیم داشت که تسبیحات اربعه را بخواند و به اشتباه حمد را شروع کرد و در وسط آن متوجه اشتباه خود شد گفته اند که باید سوره ی حمدی را که در حال خواندن است رها کند و از ابتدا یا تسبیحات اربعه را شروع کند و یا حمد را از ابتدا شروع کند و به تنهایی بخواند. ولی اگر متوجه نشد ، همیشه عادت داشت که در رکعت سوم و چهارم نماز تسبیحات اربعه می خواند به اشتباه شروع به خواندن حمد کرد . بعد از خواندن حمد در رکوع و یا بعد از رکوع متوجه شد که اشتباه خوانده است این نماز اشکالی ندارد چون سهواً بوده و واجبی هم عمداً ترک نشده است ، بنابراین نماز اشکالی ندارد . اینجا هم سجده ی سهو ندارد .
85 – آیا اشکال دارد که در نماز ایاک نعبدوا را چند بار تکرار کرد ؟
پاسخ – تکرار در ذکرهای نماز مانعی ندارد . اما در حمد اگر کلمه ای را درست تکرار نکردید و دوباره آنرا تکرار کنید اشکالی ندارد ولی اگر تمایل دارید که این جمله را یکبار دیگر تکرار بکنید مانعی ندارد زیرا کلمات قرآن است ولی آن را زیاد تکرار نکنید که نمازگزار را از حال نماز خارج بکند . پس یکی دو بار تکرار کردن ایرادی ندارد .
86 – آیا بلافاصله بعد از اذان می توان نماز خواند ؟
پاسخ – کسی در منزل است و می شنود که اذان از رادیو پخش می شود ولی هنوز تمام نشده است و تازه اذان شروع شده است . اگر اذان به وقت گفته بشود شما می توانید همان موقع نمازتان را بخوانید زیرا شما وارد وقت نماز شده اید یعنی وقتی مغرب اذان گفته می شود شما وارد وقت نماز مغرب شده اید و لازم نیست که شما صبر کنید تا نماز تمام بشود . اگر کسی بخواهد مطمئن بشود صبر می کند و آخر اذان نمازش را می خواند ولی اگر اذان به وقت گفته می شود که معمولا از رادیو و تلویزیون بطور منظم پخش می شود معنایش این است که شما وارد وقت نماز شده اید و می توانید نمازتان را بخوانید .
87 – هنگام نماز خواندن ، آقایان چه مقدار از بدنشان باید پوشیده باشد ؟
پاسخ – پوشش هنگام نماز با جاهای دیگر متفاوت است . وقتی آقایان می خواهند جایی بروند که نامحرم هست باید پوششان متعارف باشد . اگر آستین کوتاه پوشیدند یا جوراب نپوشیدند یا دگمه ی پیراهن شان باز بود اشکالی ندارد . اما این طور نیست که مقدار زیادی از بدن را در مقابل زن نامحرم باز بگذارند . این برای رفتن در اجتماع است . حالا فرض کنید آقایی می خواهد در منزل نماز بخواند و نامحرمی هم در آنجا نیست ،دیگر لازم نیست که پوشش به اندازه ی بیرون رفتن از خانه باشد. اگر از ناف تا زانو پوشیده باشد به همین اندازه کافی است و نمازش هم درست است .
92 – اگر در نماز شب بجای استغفار برای چهل مومن ، فقط استغفار برای مومنین بکنیم ، آیا این نماز درست است ؟
پاسخ – نماز شب نماز مورد تاکیدی است . نماز شب یازده رکعت است . چهار تا دو رکعتی به نیت نماز شب و دو رکعت به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر است . پنج رکعت آن مثل نماز صبح است و یک رکعت هم با حمد وسوره و رکوع و سجده و تشهد تمام می شود . اگر قنوت هم بگیریم خوب است ولی اگر کسی قنوت هم نگیرد مانعی ندارد . حالا اگر قنوت گرفت که مستحب است چهل مومن را دعا کنید و نام ببریم از کسانی که حقی به گردن ما دارند ومی توانند مرده یا زنده باشند . می توانید در قنوت یک صلوات بفرستید یا فقط استغفار برای مومنین بکنید . می توانید قنوت هم نگیرید و فقط یازده رکعت را بخوانید .
95 – من وضو برای نماز صبح می گیرم . اگر این وضو بماند ، آیا می توان با آن نماز ظهر را بخوانم ؟
پاسخ – بله می توان نماز ظهر را خواند . اگر شما وضو دارید نیازی به تجدید وضو ندارید . اگر شما اول صبح وصو گرفتید و تا آخر شب وضوی شما باقی ماند می توانید تمام نمازها را با آن وضو بخوانید مگر اینکه وضو باطل بشود و حتی اگر شک هم کردید می توانید باز هم نماز بخوانید .
107 – در نماز تسبیحات اربعه را چند بار باید بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقهاء این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه کافی است ولی بهتر است که سه بار خوانده بشود .
109 – برای گفتن اذان و اقامه حتما باید سر نماز و روی سجاده بایستیم یا اینکه در حالی که جانماز را پهن می کنیم می توانیم اذان و اقامه بگوییم ؟
پاسخ – اذان و اقامه مستحب است ولی ثواب بسیار زیادی دارد . خواندن اذان و اقامه در حال حرکت اشکالی ندارد . اما مستحب است که انسان در حال ایستاده ، رو به قبله و با طهارت اذان و اقامه را بگوید البته در اقامه بیشتر به این نکات تاکید شده است . در حال پهن کردن جانماز و رفتن به سر نماز گفتن اذان و اقامه اشکالی ندارد ولی اگر نکات بالا که گفته شد مراعات بشود ، ثواب بیشتری می برد .
110 – اگر من در خواندن سوره اشتباه بکنم و بعدا بفهمم نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما قبل از رکوع متوجه اشتباه شدید باید اشتباه را برطرف کنید یعنی به این معنی که از هر کجای سوره که اشتباه بوده مجددا بخوانید . اما اگر وارد رکوع شده باشید یا از رکوع گذشته باشید یا بعد از نماز متوجه اشتباه خودتان شده باشید چون سوره واجب است ولی رکن نیست و چون عمدی نبوده ، نماز باطل نخواهد بود .
112 – اگر کسی هنگام خواندن سوره ی حمد خمیازه بکشد نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر صورت نماز بهم نخورد و از خمیازه کشیدن عمدا کلمه ای حاصل نشود اشکالی ندارد ولی اگر از روی اختیار باشد کراهت دارد .
114 – آیا ما می توانیم نماز قضا را در موقع اذان بخوانیم ؟
پاسخ – اولا انسان باید سعی کند که نمازش قضا نشود ولی اگر قضا شد دیگر وقت ندارد مثل نمازهای یومیه که وقت مشخص دارد نیست . دیگر این طور نیست که مثلا نماز قضای صبح حتما صبح خوانده بشود یا نماز ظهر و عصر حتما بعد از اذان ظهر خوانده بشود . لذا در صبح می شود نماز قضای ظهر را خواند . در خواندن نماز قضا مسامحه نشود و باید سریع آنرا بخواند . بعضی از فقهاء احتیاط کرده اند که پیش از آنکه نماز بعدی را بخواند قضای نمازش را بخواند . مثلا می خواهد نماز ظهر بخواند ، قضای نماز صبح را قبل از نماز ظهر بخواند . اما حالا اگر همان موقع قبل از نماز بعدی آنرا بجا نیاورد باید بعدا آنرا بجا بیاورد و وقت مشخصی ندارد .
117 – اگر کسی نماز صبحش قضا بشود ، آیا نمازهای ظهر و شب او قابل قبول است ؟
پاسخ – ما یک نماز صحیح و یک نماز مقبول داریم . اگر نمازهای بعدی با شرایط باشد صحیح است و اگر شرایط قبولی را هم داشته باشد قبول است . ممکن است بعضی از گناهان مثل ترک نماز مانع قبولی نماز بشود ولی این نباید مانع از آن بشود که نماز بخوانیم . نماز باید بطور صحیح خوانده بشود و باید قبولی نماز را هم رعایت کنیم . اگر کسی عمدا نمازش قضا شد یا با عذز نمازش قضا شد مثلا خواب ماند و نمازش قضا شد ، نسبت به نمازهای بعدی تکلیف دارد و باید نمازهای بعدی را بخواند . نماز قضا شده را هم زودتر بجا بیاورد .
119 – برادر من فوت کرده است ولی وصیت نکرده که برای من نماز قضا بخوانید . آیا من می توانم برای او نماز قضا بخوانم ؟
پاسخ – بله شما می توانید برای او نماز قضا بخوانید یا می توانید به دیگران بسپارید که برایشان نماز قضا بخوانند . چون ایشان وصیت نکرده و شما هم اطلاعی از نمازهای قضای او ندارید چیزی بعنوان وظیفه و تکلیف بر عهده ی شما نیست .
124 – اگر هنگام نماز خواندن بدون اینکه رویمان را از قبله برگردانیم با چشم به اطراف نگاه کنیم نمازمان باطل است؟
پاسخ – نماز باطل نیست ولی این کار کراهت دارد . وقتی انسان به نماز ایستاده است خوب نیست که زیر چشمی به اطراف نگاه کند . مثلا شما دارید با یک شخصیت بزرگی حرف می زنید یا او با شما حرف می زند ، خوب نیست که شما اطراف را زیر چشمی نگاه کنید در نماز هم این کار خوب نیست ولی نماز باطل نیست . سعی کنید که زیر چشمی به اطراف نگاه نکنید.
125 – لطفا سجده ی سهو در نماز را توضیح بدهید .
پاسخ – سجده ی سهو برای برخی امور سهویی در نماز است . مثل اینکه طرف اشتباه کرده تشهد یا سجده ی بیجا انجام داده است یا حرف بیجایی زده است . وقتی سجده ی سهو واجب شد ، بعد از سلام دادن نماز بدون اینکه روی از قبله برگرداند یا حرفی بزند و صورت نماز را بهم بزند به سجده می رود و می گوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایهاالنبی و رحمة الله و برکاته یا بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، از سجده سر برمی دارد و یک سجده ی دیگر می رود و می نشیند و تشهد می خواند و سلام آخر را یعنی السلام علیکم و رحمة الله و برکاته می دهد.
126 – حکم نماز و روزه ی فردی که عقب مانده ی ذهنی بوده است چیست؟
پاسخ – اگر عقب ماندگی به حدی بوده است که تشخیص نمی داده که باید نماز بخواند و نماز نخوانده است یا اهل تشخیص روزه نبوده است ، نمازهای این فرد قضا ندارد . اما اگر تشخیص می داده و کوتاهی کرده است ، نمازها قضا دارد و اگر روزه را تشخیص نمی داده و نمی توانسته بگیرد روزها هم قضا ندارد .
128 – کار من بصورتی است که هر روز در شهرهای مختلفی هستم و ممکن است که ده روز هم در تهران باشم . تکلیف نماز من چیست؟
پاسخ – اگر شما سفرهای شغلی زیادی دارید و معمولا کمتر از ده روز یک مسافرت دارید و در سفر هستید، به فتوای اکثر مراجع تقلید نماز شما در این سفرهای کاری تمام است و روزه تان هم صحیح است . البته در این نظر تفاوت فتوا هم هست . شما با دفتر مرجع تقلید خودتان تماس بگیرید تا حکم شرعی شما دقیقا مشخص بشود .
130 – پدرم نماز نمی خواند . آیا می شود فرزندان به جای او نماز بخوانند ؟
پاسخ – تا وقتی پدر شما زنده باشد نمی توان به جای او نماز خواند حتی اگر خودش نماز نخواند . وقتی که پدر شما از دنیا رفت پسر بزرگ باید نمازهای قضایش را بجا بیاورد و اگر تنها یک فرزند پسر داشت او باید نمازهای قضای پدر را بجا بیاورد . ممکن است که دیگران هم بگویند که ما نمازهای قضای او را بجا می آوریم ، این اشکالی ندارد ولی وظیفه ی پسر بزرگ است که آنرا بجا بیاورد. حتی تا وقتی ایشان زنده هستند نمی توان روزه بجایش گرفت و نماز قضا بجای ایشان خواند .
پاسخ – گفته نشده که نماز میت فقط بر مردان واجب است . اگر مردی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است یا اگر خانمی بر میت نماز خواند از دیگران ساقط است . اگر یک میتی بود که هیچ کس نبود یک خانمی هم اطلاع دارد و می تواند بر این میت نماز بخواند، آن خانم باید بخواند .
54 – مدتی است که هنگام نمازخواندن حواسم پرت می شود و نمی فهمم که چه می گویم تا نمازم تمام می شود . باید چکار بکنم ؟
پاسخ – بعضی ها می گویند که ما در نماز کلاً حواسمان نیست یا در بخشی از نماز حواسمان نیست و حواس مان به جای دیگری می رود. انسان باید ببیند که عوامل حواس پرتی برای شخص چیست . آیا جای خاصی نماز می خواند یا موقعیت خاصی دارد یا مکانی هست که موجب حواس پرتی می شود . مثلا کنار تلویزیون نمازمی خواند و حواسش پرت می شود یا اینکه خانه شلوغ است . پس انسان از این عوامل دور بشود یعنی جایی نماز بخواند که بتواند با حواس جمع نماز بخواند . اینکه گفته اند جزو مستحبات خانه ،داشتن نماز خانه است یعنی یک جای ویژه ی نماز ، شاید بخاطر این است که انسان بتواند با توجه بیشتر نماز بخواند . دیگر اینکه در خود نماز برنامه ای طراحی شده که جز مستحبات و آداب نماز است که اگر انسان آنها را رعایت بکند حواسش بیشتر جمع خواهد شد . اینکه گفته اند : جایی که روبروی تان در باز است نماز نخوانید و کراهت دارد البته نماز باطل نیست . یک اینکه جایی که محل عبور است کراهت دارد که نماز بخوانید . جایی که روبروی تان تصویر یا عکسی باشد حتی تصاویری که موجب حواس پرتی می شود اگر چه تصویر انسان یا حیوان کراهت دارد . اگر عکس گل و گیاه باشد و توجه فرد را به خودش جلب کند کراهت دارد . پس بهتر است جایی بایستد که این تصاویر نباشد . دیگر این که شما در حال قیام به محل سجده نگاه کنید . معمولا نگاه به یک نقطه موجب تمرکز حواس است . در هنگام رکوع بین القدم روی زمین را نگاه بکنید و در هنگام تشهد بر دامن خود نگاه کنید . حتی گرداندن چشم کراهت دارد ولی نماز را باطل نمی کند . بازی کردن با انگشتان یا لباس موجب باطل شدن نماز نمی شود ولی کراهت دارد .بهتر از همه اینها توجه به معانی نماز است . مثلا وقتی می گوییم : ایاک نعبدو و ایاک نستعین و ... معانی نماز را از بَر داشته باشیم و ببینیم که چه می خوانیم و بفهمیم . ممکن است که شما بگویید اینکارها برای ما امکان پذیر نیست . چرا امکان پذیر است اگر آن را کم کم شروع کنید . اول اینکه در قنوت توجه داشته باشید زیرا از خدا حاجت می خواهیم و توجه داشته باشیم که از خدا چه چیزی می خواهیم . بعد در مورد سجده حواس مان را جمع کنیم زیرا سجده نزدیکترین حالت نزدیکی انسان به خدا است و توجه بیشتر است و بعد اجزای دیگر نماز را با توجه بخواند تا کم کم تمام نماز را با توجه بخوانند .
59 – نماز خواندن بدون چادر چه حکمی دارد ؟ و نمازهایی که تابحال بدون چادر خوانده ایم درست است یا خیر ؟
پاسخ – خانم ها بادیبا حجاب نماز بخوانند ولی حجاب ها تفاوت دارد . خانم باید در حال نماز تمام بدنش پوشیده باشد ، اگر صورت ، دستها و پاها تا مچ باز باشد و نامحرمی هم نباشد اشکالی ندارد . بسیاری از فقها می گویند که اگر نامحرم باشد باید پاها را هم بپوشانند اما نفرموده اند که حتما باید چادر باشد البته چادر حجاب برتر است . اگر خانمی با لباس گشادی که کامل باشد و بدون چادرنماز بخواند نمازش صحیح است . اگر لباسی که فرد پوشیده شرایط لباس نمازگزار را دارد و حجاب نماز را هم دارد این اشکالی ندارد اما اگر با چادر نماز خوانده بشود بهتر است .معمولا خانواده های نمازخوان و متدین چادر مخصوص نماز دارند که سفید است که رنگ سفید هم توصیه شده است .
61 – اصالت من شیرازی هستم . و خانه ی پدرم در شیراز است . ولی خودم ساکن بوشهر هستم . حکم نماز و روزه ی من در بوشهر چیست ؟
پاسخ – اگر شما در بوشهر تصمیم دارید که همیشه زندگی کنید و آنجا وطن شما باشد ، به فتوای همه فقها و مراجع تقلید نماز شما تمام و روزه ی شما هم صحیح است . ممکن است که شما از بوشهر بیرون بروید و نخواهید ده روز هم بمانید اشکالی ندارد زیرا وطن شماست . اگر شما بوشهر را بعنوان وطن انتخاب نکردید ولی هر بار که آنجا می روید ده روز را می مانید یا بیشتر ازده روز می مانید ، باصطلاح این را می گویند که قصد ده روز ماندن دارد مثل شهرهای دیگری که می روید و نماز شما کامل است . اگر قصد ماندن همیشگی را ندارید و گاهی اوقات ممکن است که به بوشهر بروید ولی ده روز را نمانید ، در اینجا بعضی از فقهاء می فرمایند که اگر تصمیم دارد که چند سالی در آنجا سکونت داشته باشد حکم وطن دارد اما بسیاری از فقهای دیگر هم می گویند که تصمیم ماندن همیشگی لازم است . تصمیم ماندن همیشگی یا قصد وطن به این معناست که می گوید ما اینجا زندگی می کنیم و اگر چند س پالی هم در جای دیگر رفتیم باز به اینجا بر می گردیم زیرا خانه و زندگی ما اینجاست. بنابراین اگر این تصمیم را داشته باشید نماز کامل است و اگر این تصمیم را نداشته باشید هر باز که می آیید و می خواهید ده روز بمانید نماز کامل است یا باید ببینید که فتوای مرجع شما در خصوص ماندن چند سال در آنجا چیست . اگر می فرمایند که حکم وطن دارد نماز کامل است و اگر می فرمایند که حکم وطن ندارد باید نماز را با قصد ده روز کامل بخوانید.
72– پای من را از زانو به پایین کچ گرفته اند . می خواهم کیفیت نماز نشسته را بدانم . راهنمایی بفرمایید.
پاسخ – اگر بتوانید ایستاده و با تکیه بر عصا نماز بخوانید و ادامه اش را بنشینید باید این جوری نماز بخوانید . اما اگرسخت است و ضرر دارد شما تکلیفی ندارید. شما هر جور که راحت هستید و می توانید پایتان را بگذارید می توانید نماز بخوانید. اگر انسان بتواند مثل حالت تشهد بنشیند ولی اگر شما نتوانستید هر جوری می توانید بنشینید ولی باید روبه قبله بنشینید و نماز بخوانید . نشسته تکبیرالاحرام را می گویید و حمد و سوره را می خوانید و برای رکوع نشسته خم می شوید که پیشانی مقابل زانوها برسد و اگر بتوانید پا را کج کنید حتی اگر سر انگشتان روی زمین قرار نگرفت ، سجده را بجا بیاورید ولی اگر مشکل است میزی را بگذارید و مهر را روی آن بگذارید و سجده را بجا بیاورید. دستها را باید روی همان میز بگذارید . هر مقدار از اعضای سجده که می توانید روی زمین بگذارید را بعلاوه پیشانی ، باید روی زمین بگذارید .
78 – آیا بچه ای که بالغ نشده و فوت کرده، نماز و روزه ای بر عهده ی او می باشد یا خیر؟ و اگر نمازی برای او بخوانیم یا روزه ای بجا بیاوریم آیا ثواب آن به او می رسد یا خیر؟
پاسخ – اگر کودکی بالغ نشده باشد تکلیفی ندارد . کودک نا بالغی که تکلیف ندارد اگر قبل از بلوغ از دنیا برود دیگران نسبت به نمازو روزه های او وظیفه و تکلیفی ندارند . یعنی لازم نیست برای او نمازی بخوانند یا روزه ای بجا بیاورند . اما اگر نمازی را خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند ، مثلاً نماز مستحب خواندند . یا اینکه به زیارت رفته و نماز زیارت خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند . یا عمره ای بجا آورده و کار خیر دیگری را انجام دادند . قرآن خواندند و ثواب آن را به او اهدا کردند، به آن کودک می رسد و فایده هم دارد .
81 – اگر در حین خواندن نماز به اشتباه به جای تسبیحات اربعه سوره ی حمد را بخوانیم و در وسط آن متوجه اشتباه خود شویم آیا باید به خواندن سوره ی حمد ادامه دهیم و یا نماز خود را به هم زده و دوباره تسبیحات اربعه را بخوانیم ؟
پاسخ – در نمازهای سه رکعتی و چهار رکعتی در رکعت سوم و چهارم نماز ، نماز گزار می تواند سوره ی حمد را به تنهایی بخواند بدون سوره ی دیگرو یا تسبیحات اربعه را بخواند . بنابراین اگر با تصمیم قبلی هم حمد را بخواند اشکالی ندارد . ما ملزم نیستیم که حتماً تسبیحات اربعه را بخوانیم . ولی اگر تصمیم داشت که تسبیحات اربعه را بخواند و به اشتباه حمد را شروع کرد و در وسط آن متوجه اشتباه خود شد گفته اند که باید سوره ی حمدی را که در حال خواندن است رها کند و از ابتدا یا تسبیحات اربعه را شروع کند و یا حمد را از ابتدا شروع کند و به تنهایی بخواند. ولی اگر متوجه نشد ، همیشه عادت داشت که در رکعت سوم و چهارم نماز تسبیحات اربعه می خواند به اشتباه شروع به خواندن حمد کرد . بعد از خواندن حمد در رکوع و یا بعد از رکوع متوجه شد که اشتباه خوانده است این نماز اشکالی ندارد چون سهواً بوده و واجبی هم عمداً ترک نشده است ، بنابراین نماز اشکالی ندارد . اینجا هم سجده ی سهو ندارد .
85 – آیا اشکال دارد که در نماز ایاک نعبدوا را چند بار تکرار کرد ؟
پاسخ – تکرار در ذکرهای نماز مانعی ندارد . اما در حمد اگر کلمه ای را درست تکرار نکردید و دوباره آنرا تکرار کنید اشکالی ندارد ولی اگر تمایل دارید که این جمله را یکبار دیگر تکرار بکنید مانعی ندارد زیرا کلمات قرآن است ولی آن را زیاد تکرار نکنید که نمازگزار را از حال نماز خارج بکند . پس یکی دو بار تکرار کردن ایرادی ندارد .
86 – آیا بلافاصله بعد از اذان می توان نماز خواند ؟
پاسخ – کسی در منزل است و می شنود که اذان از رادیو پخش می شود ولی هنوز تمام نشده است و تازه اذان شروع شده است . اگر اذان به وقت گفته بشود شما می توانید همان موقع نمازتان را بخوانید زیرا شما وارد وقت نماز شده اید یعنی وقتی مغرب اذان گفته می شود شما وارد وقت نماز مغرب شده اید و لازم نیست که شما صبر کنید تا نماز تمام بشود . اگر کسی بخواهد مطمئن بشود صبر می کند و آخر اذان نمازش را می خواند ولی اگر اذان به وقت گفته می شود که معمولا از رادیو و تلویزیون بطور منظم پخش می شود معنایش این است که شما وارد وقت نماز شده اید و می توانید نمازتان را بخوانید .
87 – هنگام نماز خواندن ، آقایان چه مقدار از بدنشان باید پوشیده باشد ؟
پاسخ – پوشش هنگام نماز با جاهای دیگر متفاوت است . وقتی آقایان می خواهند جایی بروند که نامحرم هست باید پوششان متعارف باشد . اگر آستین کوتاه پوشیدند یا جوراب نپوشیدند یا دگمه ی پیراهن شان باز بود اشکالی ندارد . اما این طور نیست که مقدار زیادی از بدن را در مقابل زن نامحرم باز بگذارند . این برای رفتن در اجتماع است . حالا فرض کنید آقایی می خواهد در منزل نماز بخواند و نامحرمی هم در آنجا نیست ،دیگر لازم نیست که پوشش به اندازه ی بیرون رفتن از خانه باشد. اگر از ناف تا زانو پوشیده باشد به همین اندازه کافی است و نمازش هم درست است .
92 – اگر در نماز شب بجای استغفار برای چهل مومن ، فقط استغفار برای مومنین بکنیم ، آیا این نماز درست است ؟
پاسخ – نماز شب نماز مورد تاکیدی است . نماز شب یازده رکعت است . چهار تا دو رکعتی به نیت نماز شب و دو رکعت به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر است . پنج رکعت آن مثل نماز صبح است و یک رکعت هم با حمد وسوره و رکوع و سجده و تشهد تمام می شود . اگر قنوت هم بگیریم خوب است ولی اگر کسی قنوت هم نگیرد مانعی ندارد . حالا اگر قنوت گرفت که مستحب است چهل مومن را دعا کنید و نام ببریم از کسانی که حقی به گردن ما دارند ومی توانند مرده یا زنده باشند . می توانید در قنوت یک صلوات بفرستید یا فقط استغفار برای مومنین بکنید . می توانید قنوت هم نگیرید و فقط یازده رکعت را بخوانید .
95 – من وضو برای نماز صبح می گیرم . اگر این وضو بماند ، آیا می توان با آن نماز ظهر را بخوانم ؟
پاسخ – بله می توان نماز ظهر را خواند . اگر شما وضو دارید نیازی به تجدید وضو ندارید . اگر شما اول صبح وصو گرفتید و تا آخر شب وضوی شما باقی ماند می توانید تمام نمازها را با آن وضو بخوانید مگر اینکه وضو باطل بشود و حتی اگر شک هم کردید می توانید باز هم نماز بخوانید .
107 – در نماز تسبیحات اربعه را چند بار باید بگوییم ؟
پاسخ – فتوای مشهور فقهاء این است که در رکعت سوم و چهارم نماز خواندن یک بار تسبیحات اربعه کافی است ولی بهتر است که سه بار خوانده بشود .
109 – برای گفتن اذان و اقامه حتما باید سر نماز و روی سجاده بایستیم یا اینکه در حالی که جانماز را پهن می کنیم می توانیم اذان و اقامه بگوییم ؟
پاسخ – اذان و اقامه مستحب است ولی ثواب بسیار زیادی دارد . خواندن اذان و اقامه در حال حرکت اشکالی ندارد . اما مستحب است که انسان در حال ایستاده ، رو به قبله و با طهارت اذان و اقامه را بگوید البته در اقامه بیشتر به این نکات تاکید شده است . در حال پهن کردن جانماز و رفتن به سر نماز گفتن اذان و اقامه اشکالی ندارد ولی اگر نکات بالا که گفته شد مراعات بشود ، ثواب بیشتری می برد .
110 – اگر من در خواندن سوره اشتباه بکنم و بعدا بفهمم نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما قبل از رکوع متوجه اشتباه شدید باید اشتباه را برطرف کنید یعنی به این معنی که از هر کجای سوره که اشتباه بوده مجددا بخوانید . اما اگر وارد رکوع شده باشید یا از رکوع گذشته باشید یا بعد از نماز متوجه اشتباه خودتان شده باشید چون سوره واجب است ولی رکن نیست و چون عمدی نبوده ، نماز باطل نخواهد بود .
112 – اگر کسی هنگام خواندن سوره ی حمد خمیازه بکشد نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر صورت نماز بهم نخورد و از خمیازه کشیدن عمدا کلمه ای حاصل نشود اشکالی ندارد ولی اگر از روی اختیار باشد کراهت دارد .
114 – آیا ما می توانیم نماز قضا را در موقع اذان بخوانیم ؟
پاسخ – اولا انسان باید سعی کند که نمازش قضا نشود ولی اگر قضا شد دیگر وقت ندارد مثل نمازهای یومیه که وقت مشخص دارد نیست . دیگر این طور نیست که مثلا نماز قضای صبح حتما صبح خوانده بشود یا نماز ظهر و عصر حتما بعد از اذان ظهر خوانده بشود . لذا در صبح می شود نماز قضای ظهر را خواند . در خواندن نماز قضا مسامحه نشود و باید سریع آنرا بخواند . بعضی از فقهاء احتیاط کرده اند که پیش از آنکه نماز بعدی را بخواند قضای نمازش را بخواند . مثلا می خواهد نماز ظهر بخواند ، قضای نماز صبح را قبل از نماز ظهر بخواند . اما حالا اگر همان موقع قبل از نماز بعدی آنرا بجا نیاورد باید بعدا آنرا بجا بیاورد و وقت مشخصی ندارد .
117 – اگر کسی نماز صبحش قضا بشود ، آیا نمازهای ظهر و شب او قابل قبول است ؟
پاسخ – ما یک نماز صحیح و یک نماز مقبول داریم . اگر نمازهای بعدی با شرایط باشد صحیح است و اگر شرایط قبولی را هم داشته باشد قبول است . ممکن است بعضی از گناهان مثل ترک نماز مانع قبولی نماز بشود ولی این نباید مانع از آن بشود که نماز بخوانیم . نماز باید بطور صحیح خوانده بشود و باید قبولی نماز را هم رعایت کنیم . اگر کسی عمدا نمازش قضا شد یا با عذز نمازش قضا شد مثلا خواب ماند و نمازش قضا شد ، نسبت به نمازهای بعدی تکلیف دارد و باید نمازهای بعدی را بخواند . نماز قضا شده را هم زودتر بجا بیاورد .
119 – برادر من فوت کرده است ولی وصیت نکرده که برای من نماز قضا بخوانید . آیا من می توانم برای او نماز قضا بخوانم ؟
پاسخ – بله شما می توانید برای او نماز قضا بخوانید یا می توانید به دیگران بسپارید که برایشان نماز قضا بخوانند . چون ایشان وصیت نکرده و شما هم اطلاعی از نمازهای قضای او ندارید چیزی بعنوان وظیفه و تکلیف بر عهده ی شما نیست .
124 – اگر هنگام نماز خواندن بدون اینکه رویمان را از قبله برگردانیم با چشم به اطراف نگاه کنیم نمازمان باطل است؟
پاسخ – نماز باطل نیست ولی این کار کراهت دارد . وقتی انسان به نماز ایستاده است خوب نیست که زیر چشمی به اطراف نگاه کند . مثلا شما دارید با یک شخصیت بزرگی حرف می زنید یا او با شما حرف می زند ، خوب نیست که شما اطراف را زیر چشمی نگاه کنید در نماز هم این کار خوب نیست ولی نماز باطل نیست . سعی کنید که زیر چشمی به اطراف نگاه نکنید.
125 – لطفا سجده ی سهو در نماز را توضیح بدهید .
پاسخ – سجده ی سهو برای برخی امور سهویی در نماز است . مثل اینکه طرف اشتباه کرده تشهد یا سجده ی بیجا انجام داده است یا حرف بیجایی زده است . وقتی سجده ی سهو واجب شد ، بعد از سلام دادن نماز بدون اینکه روی از قبله برگرداند یا حرفی بزند و صورت نماز را بهم بزند به سجده می رود و می گوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایهاالنبی و رحمة الله و برکاته یا بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، از سجده سر برمی دارد و یک سجده ی دیگر می رود و می نشیند و تشهد می خواند و سلام آخر را یعنی السلام علیکم و رحمة الله و برکاته می دهد.
126 – حکم نماز و روزه ی فردی که عقب مانده ی ذهنی بوده است چیست؟
پاسخ – اگر عقب ماندگی به حدی بوده است که تشخیص نمی داده که باید نماز بخواند و نماز نخوانده است یا اهل تشخیص روزه نبوده است ، نمازهای این فرد قضا ندارد . اما اگر تشخیص می داده و کوتاهی کرده است ، نمازها قضا دارد و اگر روزه را تشخیص نمی داده و نمی توانسته بگیرد روزها هم قضا ندارد .
128 – کار من بصورتی است که هر روز در شهرهای مختلفی هستم و ممکن است که ده روز هم در تهران باشم . تکلیف نماز من چیست؟
پاسخ – اگر شما سفرهای شغلی زیادی دارید و معمولا کمتر از ده روز یک مسافرت دارید و در سفر هستید، به فتوای اکثر مراجع تقلید نماز شما در این سفرهای کاری تمام است و روزه تان هم صحیح است . البته در این نظر تفاوت فتوا هم هست . شما با دفتر مرجع تقلید خودتان تماس بگیرید تا حکم شرعی شما دقیقا مشخص بشود .
130 – پدرم نماز نمی خواند . آیا می شود فرزندان به جای او نماز بخوانند ؟
پاسخ – تا وقتی پدر شما زنده باشد نمی توان به جای او نماز خواند حتی اگر خودش نماز نخواند . وقتی که پدر شما از دنیا رفت پسر بزرگ باید نمازهای قضایش را بجا بیاورد و اگر تنها یک فرزند پسر داشت او باید نمازهای قضای پدر را بجا بیاورد . ممکن است که دیگران هم بگویند که ما نمازهای قضای او را بجا می آوریم ، این اشکالی ندارد ولی وظیفه ی پسر بزرگ است که آنرا بجا بیاورد. حتی تا وقتی ایشان زنده هستند نمی توان روزه بجایش گرفت و نماز قضا بجای ایشان خواند .
137 – آیا اگر رو به سفره نماز بخوانیم اشکال دارد ؟
پاسخ – اشکالی ندارد ولی برای نماز خواندن یک حکم کلی داریم . آنچه که در نماز خواندن باعث حواس پرتی انسان بشود کراهت دارد حتی اگر گل و نقاشی باشد . پس بهتر است که انسان برای خواندن نماز جایی را انتخاب کند که حواسش پرت نشود . پس خواندن نماز رو به سفره اشکالی ندارد ولی اگر موجب حواس پرتی انسان می شود بهتر است که انسان جای دیگری نماز بخواند .
148 – اگر مهر نماز به مرور زمان سیاه بشود استفاده از آن چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر مهر سیاه بشود ولی روی مهر جرمی نباشد و فقط رنگ عوض کرده است ، سجده بر آن اشکالی ندارد ولی اگر لایه ای از چرک روی آنرا گرفته باشد سجده روی آن صحیح نیست . مهرهایی که صرفا رنگ عوض می کنند اگر آنها را در آفتاب یا روی بخاری بگذارید بعد از چند روزی سیاهی آن برطرف می شود .
151 – چگونه سجده ی سهو در نماز واجب می شود ؟
پاسخ – در مواردی که سهوی در نماز پیش بیاید باید سجده ی سهو را بجا بیاوریم . مثل اینکه شخص تشهد یا سجده ای بیجا انجام بدهد یا سجده ای را فراموش بکند یا قیام بیجا داشته باشد یا کلام بیجاداشته باشد یا شک بین چهار و پنج درنماز برایش پیش بیاید . بعد از سلام نماز باید بلافاصله به سجده برود و بگوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته یا بگوید : بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، دو تا سجده پشت سرهم و بعد تشهد و بعد سلام آخر را بدهد .
152 – نماز نافله مغرب و عشاء را باید چطور بخوانیم ؟
پاسخ – نماز نافله ی مغرب ، باید بعد از مغرب خوانده بشود مگر اینکه کسی عذری داشته باشد و نافله ی نمازعشاء هم بعد از نماز عشاء خوانده می شود ولی اگر کسی عذری داشت می تواند قبل از آن هم بخواند .
پاسخ – اگر مهر سیاه بشود ولی روی مهر جرمی نباشد و فقط رنگ عوض کرده است ، سجده بر آن اشکالی ندارد ولی اگر لایه ای از چرک روی آنرا گرفته باشد سجده روی آن صحیح نیست . مهرهایی که صرفا رنگ عوض می کنند اگر آنها را در آفتاب یا روی بخاری بگذارید بعد از چند روزی سیاهی آن برطرف می شود .
151 – چگونه سجده ی سهو در نماز واجب می شود ؟
پاسخ – در مواردی که سهوی در نماز پیش بیاید باید سجده ی سهو را بجا بیاوریم . مثل اینکه شخص تشهد یا سجده ای بیجا انجام بدهد یا سجده ای را فراموش بکند یا قیام بیجا داشته باشد یا کلام بیجاداشته باشد یا شک بین چهار و پنج درنماز برایش پیش بیاید . بعد از سلام نماز باید بلافاصله به سجده برود و بگوید : بسم الله و بالله السلام علیک ایها النبی و رحمه الله و برکاته یا بگوید : بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، دو تا سجده پشت سرهم و بعد تشهد و بعد سلام آخر را بدهد .
152 – نماز نافله مغرب و عشاء را باید چطور بخوانیم ؟
پاسخ – نماز نافله ی مغرب ، باید بعد از مغرب خوانده بشود مگر اینکه کسی عذری داشته باشد و نافله ی نمازعشاء هم بعد از نماز عشاء خوانده می شود ولی اگر کسی عذری داشت می تواند قبل از آن هم بخواند .
156 – آیا می شود یازده رکعت نماز شب را کمتر خواند ؟
پاسخ – بله . اشکالی ندارد که کمتر بخوانید . اگر شما فرصت ندارید یا حالش را ندارید همان سه رکعت نماز شفع و وتر را بخوانید . اگر وقت باشد و شما تمام آنرا بخوانید ثواب بیشتری می برید و اگر مستحبات آنرا بجا بیاورید ثواب بیشتری خواهید برد.
160 – نماز حاجت را چگونه می خوانند ؟
پاسخ – چندین جور نماز حاجت وارد شده است که من یکی را می گویم و شما می توانید بقیه را در مفاتیح الجنان پیدا کنید. شخص دو رکعت نماز به نیت نماز حاجت می خواند و بعد هر حاجتی که دارد از خدا می خواهد .
161 – اگر در نماز چهار رکعتی بین رکعت سوم و چهارم شک کنم که رکعت دوم را خوانده ام یا نه ، تکلیف چیست ؟
پاسخ – اگر رکعت دوم را خوانده باشد رکعت سوم یا چهارم است و اگر رکعت دوم را نخوانده باشد رکعت دوم یا سوم است .پس این به شک بین دو و سه و یا شک بین سه و چهار برمی گردد که شک دارد دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، اگر شک بعد از سجدتین باشد بنا را بر رکعت سوم می گذارد و رکعت چهارم را هم می خواند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند . اگر شک دارد که رکعت سوم یا چهارم است بنا را بر چهار می گذارد و نماز را تمام می کند . و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند .
پاسخ – بله . اشکالی ندارد که کمتر بخوانید . اگر شما فرصت ندارید یا حالش را ندارید همان سه رکعت نماز شفع و وتر را بخوانید . اگر وقت باشد و شما تمام آنرا بخوانید ثواب بیشتری می برید و اگر مستحبات آنرا بجا بیاورید ثواب بیشتری خواهید برد.
160 – نماز حاجت را چگونه می خوانند ؟
پاسخ – چندین جور نماز حاجت وارد شده است که من یکی را می گویم و شما می توانید بقیه را در مفاتیح الجنان پیدا کنید. شخص دو رکعت نماز به نیت نماز حاجت می خواند و بعد هر حاجتی که دارد از خدا می خواهد .
161 – اگر در نماز چهار رکعتی بین رکعت سوم و چهارم شک کنم که رکعت دوم را خوانده ام یا نه ، تکلیف چیست ؟
پاسخ – اگر رکعت دوم را خوانده باشد رکعت سوم یا چهارم است و اگر رکعت دوم را نخوانده باشد رکعت دوم یا سوم است .پس این به شک بین دو و سه و یا شک بین سه و چهار برمی گردد که شک دارد دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، اگر شک بعد از سجدتین باشد بنا را بر رکعت سوم می گذارد و رکعت چهارم را هم می خواند و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند . اگر شک دارد که رکعت سوم یا چهارم است بنا را بر چهار می گذارد و نماز را تمام می کند . و بعد از نماز یک رکعت نماز احتیاط ایستاده یا دو رکعت نماز احتیاط نشسته می خواند .
162 – اگر هنگام نماز دامن نپوشیم ولی چادر بپوشیم ، نماز درست است ؟
پاسخ – اگر چادر کل بدن را که باید درهنگام نماز پوشیده باشد می پوشاند البته به جز صورت و دست و پا تا مچ اشکالی ندارد . اگر این پوشش در تمام حالات نماز هست اشکالی ندارد .
پاسخ – اگر چادر کل بدن را که باید درهنگام نماز پوشیده باشد می پوشاند البته به جز صورت و دست و پا تا مچ اشکالی ندارد . اگر این پوشش در تمام حالات نماز هست اشکالی ندارد .
171 – در مورد نماز وحشت یا لیلةالدفن توضیحاتی بدهید .
پاسخ – شب اولی که میت دفن می شود ،مستحب است که افراد زنده برای او این نماز را بخوانند و ثوابش را برای او هدیه کنند . نماز لیلةالدفن جزو نمازهای مستحب است که اذان و اقامه ندارد و فقط تکبیرة الاحرام دارد و در رکعت اول بعد از حمد آیت الکرسی را می خوانند و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره ی قدر خوانده می شود و بعد از سلام ، ثواب این نماز را به فرد میت هدیه می کنند . این نماز به جماعت خوانده نمی شود .
174 – آیا در قنوت نماز می توان دعای فارسی خواند ؟
پاسخ – در قنوت خواندن دعای غیر عربی صحیح است .
189 – وقتی آینه یا مجسمه ای جلوی ما باشد ، آیا ما می توانیم نماز بخوانیم ؟
پاسخ – روبروی آینه و تصویر انسان یا حیوان ، نماز خواندن کراهت دارد . البته نماز باطل نیست ولی کراهت دارد و ثواب نماز کم می شود. بهتر است که روبروی آینه و تصاویر نماز نخوانید .
.
192 –آیا فردی که خودش نماز و روزه ی قضا داشته باشد می تواند برای پدرش نماز و روزه ی قضا بجا بیاورد ؟
پاسخ – اگر پدر فوت کرده باشد می توانید نماز قضا برای ایشان بجا بیاوریدحتی اگر خودتان نماز قضا داشته باشید . سعی کنید نماز قضای خودتان را زودتر بجا بیاورید.دیگر اینکه کسی که روزه ی قضا دارد نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . بعضی از فقهاء هم می گویند که فردی که روزه ی واجب بعهده ی او است نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . این حکم به روزه اختصاص دارد . اما اگر کسی نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند . فرد می تواند در روزهایی که روزه گرفتن مستحب است روزه ی قضا را بگیرد و انشاء الله ثواب آنرا هم می برد .
پاسخ – روبروی آینه و تصویر انسان یا حیوان ، نماز خواندن کراهت دارد . البته نماز باطل نیست ولی کراهت دارد و ثواب نماز کم می شود. بهتر است که روبروی آینه و تصاویر نماز نخوانید .
.
192 –آیا فردی که خودش نماز و روزه ی قضا داشته باشد می تواند برای پدرش نماز و روزه ی قضا بجا بیاورد ؟
پاسخ – اگر پدر فوت کرده باشد می توانید نماز قضا برای ایشان بجا بیاوریدحتی اگر خودتان نماز قضا داشته باشید . سعی کنید نماز قضای خودتان را زودتر بجا بیاورید.دیگر اینکه کسی که روزه ی قضا دارد نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . بعضی از فقهاء هم می گویند که فردی که روزه ی واجب بعهده ی او است نمی تواند روزه ی مستحب بگیرد . این حکم به روزه اختصاص دارد . اما اگر کسی نماز قضا دارد می تواند نماز مستحبی بخواند . فرد می تواند در روزهایی که روزه گرفتن مستحب است روزه ی قضا را بگیرد و انشاء الله ثواب آنرا هم می برد .
196 – اگر نماز صبح قضا بشود آیا روزه باطل است ؟
پاسخ – البته نماز صبح نباید قضا بشود ولی اگر قضا شد روزه باطل نیست .
199 – شغل من طوری است که شنبه به مسافرت می روم و آخر هفته بر می گردم . حکم نماز و روزه ی من چیست ؟
پاسخ – در این مسئله تفاوت فتوا وجود دارد . بطورکلی اگر این رفت و آمد برای کار باشد یعنی سفر کاری است ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز کامل و روزه هم صحیح است . اما اگر سفر تفریحی است و سفر شغلی محسوب نمی شود ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز شکسته است و روزه هم صحیح نیست مگر اینکه آنجا ده روز بمانید . تفسیر مسئله را باید از دفتر مرجع تقلید خودتان بپرسید.
پاسخ – البته نماز صبح نباید قضا بشود ولی اگر قضا شد روزه باطل نیست .
199 – شغل من طوری است که شنبه به مسافرت می روم و آخر هفته بر می گردم . حکم نماز و روزه ی من چیست ؟
پاسخ – در این مسئله تفاوت فتوا وجود دارد . بطورکلی اگر این رفت و آمد برای کار باشد یعنی سفر کاری است ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز کامل و روزه هم صحیح است . اما اگر سفر تفریحی است و سفر شغلی محسوب نمی شود ، نظر اکثر مراجع تقلید این است که نماز شکسته است و روزه هم صحیح نیست مگر اینکه آنجا ده روز بمانید . تفسیر مسئله را باید از دفتر مرجع تقلید خودتان بپرسید.
205 – اگر در نماز تسبیحات اربعه را کمتر یا بیشتر بخوانیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – در رکعت سوم و چهارم نماز ، تسبیحات اربعه را سه بار یا یکبار می گویند . بیشتر فقهاء فرموده اند که یک بارهم کفایت می کند . سه بار تسبیحات را همه صحیح می دانند ولی دو بار تسبیحات را کافی نمی دانند . پس تسبیحات را یا یکبار یا سه بار باید خواند . اگر در نماز به نیت تسبیحات اربعه بیشتر از سه بار خوانده بشود ، این هم درست نیست .
پاسخ – در رکعت سوم و چهارم نماز ، تسبیحات اربعه را سه بار یا یکبار می گویند . بیشتر فقهاء فرموده اند که یک بارهم کفایت می کند . سه بار تسبیحات را همه صحیح می دانند ولی دو بار تسبیحات را کافی نمی دانند . پس تسبیحات را یا یکبار یا سه بار باید خواند . اگر در نماز به نیت تسبیحات اربعه بیشتر از سه بار خوانده بشود ، این هم درست نیست .
221 – اگر در سجده ی نماز بیش از سه بار ذکر بگوییم ، اشکالی دارد؟
پاسخ – خیر اشکال ندارد . حداقل آن ، سه بار سبحان الله است و بیشتر هم مانعی ندارد ولی بهتر است که آنرا درعدد فرد ، مثلا پنج بار یا هفت بار بگویید .
242 – اگر من در هنگام نیت نماز بجای اینکه بگویم نماز عشا می خوانم بگویم نماز مغرب می خوانم ، نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – به زبان آوردن نیت نماز واجب نیست . حالا اگر آنرا به زبان آوردید و اشتباه گفتید مثلا اگر می خواهید نماز عشا را بخوانید و گفتید نماز مغرب ، این صحیح است و اشکالی ندارد.
پاسخ – اشکالی ندارد .اگر انسان از حفظ بود می خواند و الا از روی کتاب دعا می خواند .
280 – پدر ما فوت کرده است ، آیا خواهرم می تواند بجای او نماز قضا بخواند ؟
پاسخ – نماز و روزه ی پدر و مادر به عهده ی پسر بزرگ است و اگر تک پسر باشد بعهده ی خود اوست حتی اگر هنگام فوت پدر بالغ نبوده ، بعد از بالغ شدن باید این تکلیف را انجام بدهد . حالا پسر بزرگ نماز و روزه ی پدر را بجا نمی آورد ، کسان دیگر هم می توانند این کار را انجام بدهد .
281 – اگر بعد از خواندن نماز متوجه بشویم که در هنگام وضو یک بار آب روی دستمان ریخته ایم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – یک بار یا دو بار آب ریختن روی دست هنگام گرفتن وضو ، اشکالی ندارد .
282 – اگر بعد از خواندن نمازمتوجه بشویم که قبله را 45 درجه اشتباه ایستاده ایم و وقت نماز هم گذشته باشد ، حکم نماز ما چیست ؟
پاسخ – با فرض اینکه شما در قبله ی اشتباه ایستاده اید و نماز خوانده اید ، دیگر اینکه بعد از نماز متوجه شده اید ، دیگر اینکه انحراف خیلی زیاد نبوده است ، نماز خوانده شده صحیح است و قضا ندارد .
پاسخ – در چند نقطه مسافر می تواند نمازش را کامل بخواند.در مسجدالاحرام ، مسجد النبی ، مسجد کوفه و حرم امام حسین (ع) . فتوای اکثر فقها روی این چهار مکان است . این حکم اختصاص به نماز دارد . اگر کسی به این مکان ها مسافرت بکند و ده روز هم نماند ، می تواند نماز را کامل بخواند ولی نمی تواند روزه بگیرد . اگر کسی مسافر باشد نمی تواند روزه بگیرد . فقط در مدینه ، مسافر می تواند آن سه روز روزه ی حاجت را که وارد شده است بگیرد .
286 – آیا نماز عید فطر را می توان با پخش مستقیم از تلویزیون خواند ؟
پاسخ – اگر مقصود شما این است که به جماعت بخوانید ، خیر. این درست نیست . اگر نماز عید را همراه با تلویزیون با نیت خودتان و فُرادا بخوانید اشکالی ندارد .
288 – اگر در هنگام روزه یا نماز سهوا غذایی که در لای دندان ها باقی مانده است فرو برود ، آیا روزه باطل است؟
پاسخ – در صورتی که سهوا باشد نماز و روزه باطل نیست . در روزه تاکید شده است که کسی که سحری می خورد و احتمال دارد که در لای دندانهایش چیزی باقی می ماند ، باید دندانهایش را خلال کند . حالا اگر سهوا در میان روز غذایی از لای دندانها بیرون آمد و خورده شد ، روزه باطل نیست .
پاسخ – اگر نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر ، وظیفه ای ندارد . البته اگر نماز قضا بخواند خوب است و اشکالی ندارد . اگر می داند که نماز قضا دارد اما تعداد آن را نمی داند ، باید حداقل و کمترین مقداری را که یقین دارد قضا شده ، بجا بیاورد. البته خوب است که یک مقدار هم بیشتر بجا بیاورد. فرض دیگر این است که مقدار و تعداد آن را می داند اما در سنی است که بجا آوردن آنها برای او مشکل است ، در این صورت هر مقداری را که توانست باید بجا بیاورد . مخصوصاً نسبت به روزه این مسئله بیشتر مطرح می شود . آن مقداری را هم که موفق نشد بجا بیاورد باید حتماً وصیت کند . نمازی وجود ندارد که فرد بخواند و جایگزین نمازهای قضای او بشود . گرچه در برخی از کتاب ها به نقل از حدیثی آمده که فلان نماز را بخوانند اگر چهل سال هم نماز قضا داشته باشند کفایت می کند . اما این مسئله صحیح نیست . فقها در فتوا دادن امثال این روایت را دیده اند . اما اگر کسی می داند که نماز قضا دارد ، حتی اگر یک عدد هم باشد باید همان نماز قضا را بجا بیاورد و نماز مستحب دیگری جایگزین آن نخواهد شد. البته ممکن است با خواندن آن نماز مستحب اجر و ثواب را ببرد . ویا اینکه اگر کسی نمی داند که نماز قضا دارد یا خیر و این نماز مستحب را بخواند ، ممکن است این نماز جایگزین نمازهای قضای ندانسته بشود .
294 – اگر مهری که با آن نماز می خوانیم شکسته باشد می توانیم آن را چسب زده و دوباره با آن نماز بخوانیم ؟
پاسخ – با مهر شکسته اشکالی ندارد و می توان نماز خواند . اما اینکه آن را چسب بزنید ، اگر پیشانی بر روی چسب قرار بگیرد ، سجده صحیح نیست . اما اگر بعد از چسب زدن ، دوطرف آن به حدی است که پیشانی بر روی مهر قرار می گیرد اشکالی ندارد .
پاسخ – نماز شب یکی از نمازهای موکد مستحب است که آثار زیادی دارد . این نماز یازده رکعت است . ابتدا چهارنماز دو رکعتی به نیت نافله ی ( نماز مسحب) شب خوانده می شود و بعد یک نماز دو رکعتی به نیت نماز شَفع و یک نماز یک رکعتی به نیت نماز وَتر خوانده می شود . وقت نماز هم از نیمه شب تا اذان صبح است . هر چه به نماز صبح نزدیکتر باشد ثوابش بیشتر است . مقداری هم مستحبات دارد که اگر آن هم خوانده بشود ثوابش بیشتر است .
303 – پدرم نماز نمی خواند . آیا فرزندان می توانند بجای پدرنماز بخوانند ؟
پاسخ – خیر . تا وقتی پدر زنده است کسی نمی تواند به جای او نماز بخواند . اگر از دنیا برود می توانید نمازهای قضای او را بخوانید
304 – آیا باید نیت نماز را بر زبان بگوییم یا گفتن نیت در دل کافی است ؟
پاسخ – گفتن نیت در دل هم لازم نیست .همین قدر که شما ظهر نماز می خوانید به نیت نماز ظهر است و کافی است . اگر به زبان بگویید و در دل هم بگذرانید کافی است . همین قدر که فرد بداند چه نمازی را می خواند کافی است . آنچه مهم است قصد قربت است و دوری از ریا است .
پاسخ – هرجوری که ایشان نمازها را بجا آورده است درست است و قضا ندارد . اگر ایشان بخاطر بیماری نتوانسته اند که روزه بگیرند ، روزه ایشان قضا ندارد ولی باید کفاره ی آنرا از مال ایشان بپردازید . روزه هایی که مربوط به زمان سلامتی ایشان بوده است و ایشان روزه نگرفته اند ، باید قضای آن بجا آورده شود . نمازهایی که مطمئن هستید ایشان نخوانده اند را هم باید بجا آورده شود . اگر ایشان یک فرزند پسر دارند ، باید نماز ها را این پسر بخواند و اگر ایشان چند پسر دارند ، پسر بزرگتر باید نمازها و روزه ها را بجای پدر بخواند . اگر ایشان فرزندی ندارند و وصیت هم نکرده اند شما می توانید نماز و روزه بجای ایشان بجا بیاورید .
315 – آیا ما می توانیم نمازهای مستحبی و نماز والدین را نشسته بخوانیم ؟
پاسخ – اگر شما می خواهید برای والدین تان نماز قضای بخوانید ، نمی توانید نشسته بخوانید اما اگر شما می خواهید نماز مستحبی بخوانید و ثواب آنرا هدیه کنید یا می خواهید نماز والدین را بخوانید ، نشسته اشکالی ندارد . نمازهای مستحبی را می توان نشسته خواند حتی اگر کسی بتواند آنرا ایستاده بخواند . فرموده اند که اگر کسی نماز را نشسته خواند بهتر است که دوبار بخواند ولی اگر همان دو رکعت را خواند و ثوابش را هدیه کرد اشکالی ندارد .
316 – آیا در هنگام نماز خواندن می توان وسط سوره ، سوره را تغییر داد ؟
پاسخ – یک وقت انسان بقیه سوره را بلد نیست می تواند آنرا تغییر بدهد . یک وقت انسان سوره را بلد است و می خواهد وسطش سوره ی دیگری را بخواند ، فرموده اند که اگر سوره به نصف نرسیده است می توان اینکار را کرد ولی دو تا سوره است که اگر به نصف هم نرسد نمی توان آنرا تغییر داد ، یکی سوره توحید و یکی سوره کافرون است .
پاسخ – بعضی از والدین از فرزندانشان این گِله را دارند . بخشی از آن به برنامه ریزی در زندگی برمی گردد . می توانید ببینید که کدام نماز قضا می شود و علت آنرا بررسی کنید . آیا علت آن دیر خوابیدن یا کم خوابی است؟ آیا علت آن به تاخیر انداختن نماز و بعد فراموش کردن آن است ؟ آیا بخاطر اهمیت دادن به کار دنیاست ؟ آیا بخاطر کم اهمیت بودن نماز پیش شما است؟ پس علت را جویا بشوید و بعد آن علت را رفع کنید . اگر دیر می خوابید ، زودتر بخوابید یا اگر دیر شام می خورید ، زودتر شام بخورید . اگر خودتان نمی توانید بیدار بشوید بگویید که کسی شما را بیدار کند یا از ساعت استفاده کنیم . دیگر اینکه به معنویات اهمیت بیشتری بدهیم . چطور انسان غذا خوردن را یادش نمی رود ؟ کتاب تشویق جوانان به نماز را مطالعه کنید .
324 – اگر در وسط نماز متوجه شدیم که قبله اشتباه است باید چکار کنیم ؟
پاسخ – اگر وسط نماز متوجه شدید که قبله اشتباه است ، کلام را قطع کنید و به سمت قبله بچرخید و نماز را ادامه بدهید ، نمازتان صحیح است .
325 – من وقتی به سن تکلیف رسیدم نماز خواندن را بلد نبودم . آیا من باید قضاهای این چندسال را بخوانم ؟
پاسخ – شما قضای نماز آن چند سال را کم کم بجا بیاورید .
326 - مسجد روستای ما امام جماعت ندارد . یکی از اهالی روستا پیش نماز شده است . آیا می توانیم به او اقتدا بکنیم ؟ اگر عده ای اقتدا بکنند و عده ای اقتدا نکنند ، تکلیف نمازها چه می شود ؟
پاسخ – ما هنوز خیلی به روحانی و عالم نیاز داریم . اگر دسترسی به روحانی ندارید ، شما می توانید به یک نفر که عادل است و نماز را صحیح می خواند ، اقتدا کنید . اگر شما طرف را قبول دارید به او اقتدا کنید و نماز را به جماعت بخوانید . اگر طرف را قبول ندارید ، می توانید در نماز جماعت شرکت کنید و همراه با آنها نماز خودتان را بخوانید ولی اینجوری نباشد که توهین به پیش نماز و نماز جماعت مومنین باشد . اگر می خواهید همراه جماعت فرادا بخوانید باید نیت فرادا بکنید نه نیت جماعت . اگر فُرادا خواندن شما توهین به فرد یا جماعت نباشد اشکالی ندارد . و اِلا شما باید در خانه نماز بخوانید .
پاسخ – بعضی ها می گویند که شکیات نماز سخت است و اگر ما اشتباهی بکنیم ، از دوباره نماز می خوانیم . یکسری موارد هست که اگر انسان در آنها شک کند باعث بطلان نماز می شود . مثل اینکه انسان در نماز دو رکعتی شک بکند که رکعت اول است یا دوم یا در نماز سه رکعتی شک کند که رکعت دوم است یا سوم ، در این موارد نماز باطل است . باید نماز را رها کرد و دوباره خواند ولی شکیاتی هستند که نباید نماز را شکست بلکه باید اعمالی را انجام داد . مثل شک بین رکعت سوم و چهارم که باید بنای نماز را بر رکعت چهارم گذاشت و بعد یک رکعت نماز ایستاده خواند . پس در این موارد نمی شد نماز را رها کرد و دوباره نماز خواند . اگر فردی در بین نماز شکی برایش پیش آمد که حکم آنرا نمی داند نباید نماز را بشکند بلکه بنا را بر طرفی بگذارد و نماز را ادامه بدهد به این قصد که بعد از نماز این مسئله را می پرسم اگر درست بود که نمازم صحیح است ولی اگر اشکال داشت دوباره نمازم را می خوانم . انسان در همه ی موارد شک نمی کند همان مواردی که شک می کنند می توانند شکیات آنرا یاد بگیرند تا به آن عمل کنند .
333 – اگر نفهمیم که در نماز چه می خوانیم ، آیا نماز ما قبول است ؟
پاسخ- خیر نماز شما قبول نیست ولی ممکن است که نماز شما صحیح باشد . بسیاری از ما نماز صحیح می خوانیم و تکلیف از گردن ما برداشته می شود . روایت داریم که آن مقداری از نماز مورد قبول است که انسان با توجه بخواند . سعی کنیم نماز را با توجه بخوانیم .حالا اگر کسی طوطی وار هم نماز می خواند باید نمازش را بخواند و یعی کند که نمازش را با توجه بخواند . خواندن نماز طوطی وار بهتر از نخواندن نماز است .
339 – آیا گفتن وعجل فرجهم بعد از صلوات و بعد از نماز واجب است؟
پاسخ – خیر .اصل صلوات مستحب است ولی ثواب زیادی دارد . یک صلوات واجب است و آن در تشهد نماز است . بعضی از بزرگان و فقهاء توصیه می کنند که وعجل فرجهم صلوات در تشهد را نگویید .
340 – آیا در اذان نماز بعد از نام پیامبر واجب است که صلوات بفرستیم ؟
پاسخ – خیر . مستحب است .
341 – در نمازم تشهد خواندم و بعد متوجه شدم که اشتباه کرده ام و بلند شدم و نمازم را ادامه دادم . آیا نماز من صحیح است ؟
پاسخ – بله. نمازتان صحیح است ولی بخاطر تشهد بیجایی که گفته اید بعد از تمام شدن سلام نماز باید دو تا سجده ی سهو بجا بیاورید . یعنی سجده می کنید و می گویید بسم الله و بالله اللهم صل علی محمد و آل محمد ، دو بار سجده می کنید و بعد تشهد می خوانید. حالا اگر کسی نمی دانست و سجده ی سهو بجا نیاورد بعدا می تواند قضای سجده ی سهو را بجا بیاورد .
342 – من چند سال بعد از نه سالگی نماز خوانده ام ولی نمی دانم چه مقدار نماز نخوانده ام و روزه نگرفته ام .تکلیف چیست ؟
پاسخ - شما می توانید حداقلی که مطمئن هستید نماز نخوانده اید و روزه نگرفته اید را بجا بیاورید . اگر وقت کردید بیشتر بجا بیاورید بهتر است .
345 – مادرمن زانوهایش درد می کند و نمی تواند سجده بکند . او مهر را بالا می آورد . آیا نمازش درست است؟
پاسخ – مادر شما تا آنجا که می تواند سرش را خم کند و سجده را بجا بیاورد و اگر نمی تواند میزی جلویش بگذارد و روی آن سجده کند . الان جا مهری های پایه داری هست که برای نماز خواندن خوب است . اگر این کار هم برایشان امکان ندارد پیشانی را روی مهر بگذارند نه اینکه مهر را بر روی پیشانی بگذارند .
347 – آیا ما می توانیم برای بجا آوردن نمازهای قضا از دیگران کمک بگیریم ؟
پاسخ – خیر . تا شما زنده هستید کس دیگری نمی تواند نماز و روزه ی شما را بجا بیاورد .
348 – پسر و دختری که ازدواج کرده اند و به شهر دیگری رفته اند وقتی برای دیدن پدر و مادرشان به شهرشان می آیند ، تکلیف نماز آنها چیست ؟
پاسخ – اگر کسی از محل زادگاه خودش دل نکنده است و اعراض نکرده است یعنی اینکه بنا دارد روزی برگردد و در آنجا زندگی کند یا احتمال زندگی در آنجا را می دهد آنجا وطن او محسوب می شود ، نمازش کامل و روزه اش صحیح است . حالا اگر احتمال می دهد که دیگر نمی خواهد به محل زادگاهش برگردد یعنی اعراض کرده ، وقتی برای دیدن اقوام و فامیل به آنجا می رود نمازش شکسته است . اگر تصمیم دارد ده روز بماند نمازش کامل است . حالا اگر زن و شوهر به محل زادگاه شوهر می روند و شوهر اعراض هم نکرده ، مرد نمازش را کامل ولی خانم که اهل آن شهر یا روستا نیست نمازش را شکسته می خواند . برعکس آن هم صادق است .
پاسخ – اگر کسی از محل زادگاه خودش دل نکنده است و اعراض نکرده است یعنی اینکه بنا دارد روزی برگردد و در آنجا زندگی کند یا احتمال زندگی در آنجا را می دهد آنجا وطن او محسوب می شود ، نمازش کامل و روزه اش صحیح است . حالا اگر احتمال می دهد که دیگر نمی خواهد به محل زادگاهش برگردد یعنی اعراض کرده ، وقتی برای دیدن اقوام و فامیل به آنجا می رود نمازش شکسته است . اگر تصمیم دارد ده روز بماند نمازش کامل است . حالا اگر زن و شوهر به محل زادگاه شوهر می روند و شوهر اعراض هم نکرده ، مرد نمازش را کامل ولی خانم که اهل آن شهر یا روستا نیست نمازش را شکسته می خواند . برعکس آن هم صادق است .
پاسخ – خیر . بعضی از اشتباهات موجب بطلان نماز است ولی بعضی از اشتباهات سجده ی سهو دارد و در بعضی از اشتباهات باید قضای نماز بجا آورده شود مثل تشهد فراموش شده . موارد سجده ی سهو عبارت است از کلام و قیام و تشهد بی جا و شک بین رکعت چهار و پنج درنماز است.
363 – آیا اگر در نمازهای مستحب بعضی از قسمت ها را از روی مفاتیح بخوانیم اشکال دارد ؟
پاسخ – خیر اشکالی ندارد .
370 – وقتی ما به قم برای زیارت می رویم صبح می رویم و بعد از ظهر برمی گردیم . آیا ما باید نماز شکسته بخوانیم ؟
پاسخ – اگر سفر شما زیارتی است ، باید نماز را شکسته بخوانید . بعضی از فقها می گویند که اگر کسی سفر زیاد داشته باشد باشد حتی سفر زیارتی ، باید نمازش را کامل بخواند .
371 – من نوزده سال دارم و تا الان نماز نخوانده ام یا یکی در میان خوانده ام . برای قضای نمازهایم چکار باید بکنم ؟
پاسخ – شما نمازهای قضای گذشته را به مرور زمان بخوانید . نماز قضا وقت معین ندارد و شما می توانید هر موقع که وقت کردید نماز قضا را بخوانید . شما باید هر چه زودتر نمازهای قضا را بخوانید .
378 – خواندن نماز مرد با انگشتر طلا چه حکمی دارد؟
پاسخ – باطل است . اگر مرد با زیور طلا نماز بخواند ، نمازش باطل است .
پاسخ – باطل است . اگر مرد با زیور طلا نماز بخواند ، نمازش باطل است .
382 – حکم نماز در قطار و هواپیما چیست ؟
پاسخ – اگر کسی نماز نخوانده باشد یا می داند که اگر به مقصد برسد به نماز نمی رسد باید در قطار یا هواپیما نماز بخواند . اگر شما بتوانید نمازتان را قبل از سوار شدن در قطار یا هواپیما بخوانید خیلی بهتر است . اگر فرصت نیست با طهارت وضو سوار هواپیما بشوید . البته قطار برای نماز نگه می دارد . در هواپیما امکان نگه داشتن نیست . پس سعی کنید که با وضو باشید و هر قدر از شرایط نماز را که می توانید رعایت کنید از جمله روبه قبله بودن ، قیام و رکوع . در قطار اینها امکان دارد البته کمی تکان می خورد و ممکن است که قبله کمی انحراف داشته باشد ولی می شود نماز خواند . اگر در هواپیما جایی برای نماز بود درهمان جا نماز می خوانید ولی اگر جایی نبود روی صندلی خودتان نماز را بخوانید و اگر امکان داشت رو به قبله می شوید و می خوانید . برای سجده خوب است که چیزی به همراه داشته باشید ولی اگر چیزی به همراه نداشتید به گفته ی اکثر فقهاء می شود روی کاغذ هم سجده کرد . مقید باشید که در هیچ حالتی نمازتان قضا نشود . در این مواقع است که انسان باید امتحان بدهد که اهل نماز است یا خیر .
384 – اگر انسان در سفر مکه نداند که قبله از کدام طرف است ، نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – وقتی هواپیما از ایران حرکت می کند و به سمت عربستان می رود معمولا سر هواپیما رو به قبله است . وقتی داریم برمی گردیم سر هواپیما پشت به قبله است . خلبانها می دانند که قبله از کدام طرف است . اگر ما با جغرافیای محلی که سفر می کنیم آشنا باشیم ، می توانیم حدود قبله را تشخیص بدهیم و نماز را بخوانیم .
386 – اگر در نماز کمی حرکت کنیم مثلا کسی به ما تنه بزند و ما حرکت کنیم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر صورت نماز به هم نخورد نماز باطل نیست . ولی اگر جمله ای در همان حال گفته شده باشد ، آنرا تکرار کنید و نمازتان صحیح است .
پاسخ – اگر کسی نماز نخوانده باشد یا می داند که اگر به مقصد برسد به نماز نمی رسد باید در قطار یا هواپیما نماز بخواند . اگر شما بتوانید نمازتان را قبل از سوار شدن در قطار یا هواپیما بخوانید خیلی بهتر است . اگر فرصت نیست با طهارت وضو سوار هواپیما بشوید . البته قطار برای نماز نگه می دارد . در هواپیما امکان نگه داشتن نیست . پس سعی کنید که با وضو باشید و هر قدر از شرایط نماز را که می توانید رعایت کنید از جمله روبه قبله بودن ، قیام و رکوع . در قطار اینها امکان دارد البته کمی تکان می خورد و ممکن است که قبله کمی انحراف داشته باشد ولی می شود نماز خواند . اگر در هواپیما جایی برای نماز بود درهمان جا نماز می خوانید ولی اگر جایی نبود روی صندلی خودتان نماز را بخوانید و اگر امکان داشت رو به قبله می شوید و می خوانید . برای سجده خوب است که چیزی به همراه داشته باشید ولی اگر چیزی به همراه نداشتید به گفته ی اکثر فقهاء می شود روی کاغذ هم سجده کرد . مقید باشید که در هیچ حالتی نمازتان قضا نشود . در این مواقع است که انسان باید امتحان بدهد که اهل نماز است یا خیر .
384 – اگر انسان در سفر مکه نداند که قبله از کدام طرف است ، نمازش چه حکمی دارد ؟
پاسخ – وقتی هواپیما از ایران حرکت می کند و به سمت عربستان می رود معمولا سر هواپیما رو به قبله است . وقتی داریم برمی گردیم سر هواپیما پشت به قبله است . خلبانها می دانند که قبله از کدام طرف است . اگر ما با جغرافیای محلی که سفر می کنیم آشنا باشیم ، می توانیم حدود قبله را تشخیص بدهیم و نماز را بخوانیم .
386 – اگر در نماز کمی حرکت کنیم مثلا کسی به ما تنه بزند و ما حرکت کنیم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر صورت نماز به هم نخورد نماز باطل نیست . ولی اگر جمله ای در همان حال گفته شده باشد ، آنرا تکرار کنید و نمازتان صحیح است .
389 – شک بعد از محل به چه شک هایی گفته می شود ؟ ( نماز)
401 – اگر به امام نماز جماعت شک داریم آیا می توانیم به او اقتدا کنیم ؟
پاسخ – مثلا شما امام جماعت را عادل می دانستید ولی حالا شک دارید که عادل است یا خیر ، دراین صورت می توانید اقتدا بکنید . از طرفی می دانید که امام جماعت شخص گناهکاری بوده است ولی نمی دانید که توبه کرده است یا نه ، در این صورت شما نمی توانید اقتدا کنید . در ضمن به وسوسه ی شیطان هم توجه داشته باشید که شما را از نماز جماعت باز ندارد .
402 – استفاده از مُهرهای شماره انداز نماز چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اشکالی ندارد . این مُهرها بگونه ای است که وقتی سجده روی آن می کنیم مقداری پایین می رود و توقف می کند . این مقدار حرکت اشکالی ندارد .
404 – من در دوران نوجوانی در مورد روزه و نماز کاهلی کرده ام . نسبت به روزه ها و نمازهای گذشته چکار کنم ؟
پاسخ – در مورد نمازهای قضا شده ، هر وقت که شما می توانید و فرصت دارید آنها را بجا بیاورید . نماز قضا وقت معینی ندارد . مثلا نماز قضای صبح را می توانید در شب بخوانید . در مورد روزه های قضا آنها را بجا بیاورید . هر مقدار از روزه ها را که توانستید بگیرید و بقیه آنها را وصیت کنید که از اموالتان بجا بیاورند و باید کفاره ی روزه ها را هم بدهید که همان یک مد طعام یا 750 گرم طعام است که باید آنرا به فقیر بپردازید . اگر روزه های شما عمدی بوده است باید کفاره ی شصت تایی بپردازید .
405 – چکار کنیم که هنگام نماز خواندن حواس مان پرت نشود ؟
پاسخ – شما اسباب حواس پرتی را از خودتان دور کنید . مستحب است که انسان در خانه نمازخانه داشته باشد . یعنی در جای خاصی نماز بخواند که روبرویش عکس نباشد و سر و صدا هم نباشد . اگر شما به مسجد بروید و در نماز جماعت شرکت کنید حواس تان بیشتر جمع است . دیگر اینکه توجه به معنای نمار هم کمک می کند و دیگر اینکه نگاه کردن به یک نقطه باعث تمرکز در نماز می شود .هنگام قیام به محل سجده و هنگام رکوع به بین القدمین و هنگام تشهد به دامن خودتان نگاه کنید .
6/7/90
407- من بیست و سه سال دارم و احساس می کنم که نمازهایم را اشتباه خوانده ام . چکار کنم ؟
پاسخ – شما به این احساسات توجه نکنید . شک های گذشته هم اعتبار ندارد . مواظب وسوسه ی شیطان باشید .
408 – یک طرف مهرها نوشته دارد و یک طرف آن صاف است . آیا فرقی می کند که با کدام طرف آن نماز بخوانیم ؟ آیا سجده روی نوشته ها اشکال دارد ؟
پاسخ – توصیه ی ما به مهرسازان این است که چیزهایی روی مهر ننویسد یا روی آن آئینه نگذارید . اینها توصیه ی دین نیست . خوب است روی آن طرف مهر که نوشته ندارد سجده کنید ولی طرفی هم که نوشته دارد اگر پیشانی شما روی کل آن قرار می گیرد هر چند که بریده بریده هم باشد سجده اشکالی ندارد .
410 – اگر خانمی عذر شرعی داشته باشد آیا می تواند نمازهای قضایش را بخواند ؟
پاسخ – اگر منظور شما عادت ماهیانه است ، خانم نمی تواند نماز ادا ، قضا و مستحبی بخواند ولی مستحب است که در اوقات نماز بر سجاده بنشیند و مشغول ذکر بشوند.
412 – اگر لکه ی خونی روی لباس باشد و ما با آن نماز بخوانیم و فراموش کنیم و بعد از نماز یادمان بیاید، آیا این نماز صحیح است ؟
پاسخ – اگر مجموع لکه های ی خون روی لباس از دو انگشت کمتر باشد نماز صحیح است . ولی اگر از دو انگشت بیشتر باشد و طرف می دانسته که لباسش نجس است و فراموش کرده است که لباسش را عوض کند ، باید نماز را دوباره بخواند . حالا اگر نمی دانسته که قسمتی از لباس نجس است ، نمازش صحیح است . برای نمازهای بعدی باید لباسش را آب بکشد .
407- من بیست و سه سال دارم و احساس می کنم که نمازهایم را اشتباه خوانده ام . چکار کنم ؟
پاسخ – شما به این احساسات توجه نکنید . شک های گذشته هم اعتبار ندارد . مواظب وسوسه ی شیطان باشید .
408 – یک طرف مهرها نوشته دارد و یک طرف آن صاف است . آیا فرقی می کند که با کدام طرف آن نماز بخوانیم ؟ آیا سجده روی نوشته ها اشکال دارد ؟
پاسخ – توصیه ی ما به مهرسازان این است که چیزهایی روی مهر ننویسد یا روی آن آئینه نگذارید . اینها توصیه ی دین نیست . خوب است روی آن طرف مهر که نوشته ندارد سجده کنید ولی طرفی هم که نوشته دارد اگر پیشانی شما روی کل آن قرار می گیرد هر چند که بریده بریده هم باشد سجده اشکالی ندارد .
410 – اگر خانمی عذر شرعی داشته باشد آیا می تواند نمازهای قضایش را بخواند ؟
پاسخ – اگر منظور شما عادت ماهیانه است ، خانم نمی تواند نماز ادا ، قضا و مستحبی بخواند ولی مستحب است که در اوقات نماز بر سجاده بنشیند و مشغول ذکر بشوند.
412 – اگر لکه ی خونی روی لباس باشد و ما با آن نماز بخوانیم و فراموش کنیم و بعد از نماز یادمان بیاید، آیا این نماز صحیح است ؟
پاسخ – اگر مجموع لکه های ی خون روی لباس از دو انگشت کمتر باشد نماز صحیح است . ولی اگر از دو انگشت بیشتر باشد و طرف می دانسته که لباسش نجس است و فراموش کرده است که لباسش را عوض کند ، باید نماز را دوباره بخواند . حالا اگر نمی دانسته که قسمتی از لباس نجس است ، نمازش صحیح است . برای نمازهای بعدی باید لباسش را آب بکشد .
414 – برادر من ناشنوا است و نمی تواند نماز قضای پدر و مادرم را بخواند . آیا بر من واجب است که نمازهای قضای آنها را بخوانم ؟
پاسخ – خیر . نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است و بر شما واجب نیست ولی خوب است که نمازهای قضای آنها را بجا بیاورید .
419– زمان دقیق نافله ی صبح چه وقتی است ؟
پاسخ – نماز نافله صبح یعنی دو رکعت نماز مستحب پیش از نماز صبح که ثواب زیادی دارد . وقت آن از نماز صبح است و پایان آن تا طلوع آفتاب است . اگر خواندن آن باعث قضا شدن نماز صبح بشود ، باید نماز صبح خوانده بشود. اگر کسی نماز شب را می خواند بعد از آن می تواند نافله ی صبح را هم بخواند .
پاسخ – خیر . نماز قضای پدر و مادر بر پسر بزرگتر واجب است و بر شما واجب نیست ولی خوب است که نمازهای قضای آنها را بجا بیاورید .
419– زمان دقیق نافله ی صبح چه وقتی است ؟
پاسخ – نماز نافله صبح یعنی دو رکعت نماز مستحب پیش از نماز صبح که ثواب زیادی دارد . وقت آن از نماز صبح است و پایان آن تا طلوع آفتاب است . اگر خواندن آن باعث قضا شدن نماز صبح بشود ، باید نماز صبح خوانده بشود. اگر کسی نماز شب را می خواند بعد از آن می تواند نافله ی صبح را هم بخواند .
423 – چندسال پیش ضربه مغزی شده ام. الان وسط نماز خواندن یادم می رود که باید چکار بکنم . تکلیف چیست ؟
پاسخ – اگر یادتان می آید می توانید چند لحظه ای صبر کنید تا یادتان بیاید که صورت نماز بهم نخورد ولی اگر کلا یادتان نمی آید که باید چکار کنید و صورت نماز بهم می خورد ، باید نماز را رها کنید و مجدد نماز بخوانید .
424 – آیا کسی که نماز قضا دارد باید بدون فوت وقت نماز قضا را بجا بیاورد یا هر وقت که شد می تواند آنرا بجا بیاورد ؟
پاسخ – بهتر است که بدون فوت وقت این کار را بکند . بعضی از فقهاء احتیاط کرده اند که قبل از خواندن نماز بعدی ، نماز قضای قبلی را بخوانیم . فرموده اند که در خواندن نماز قضا نباید تاخیر بشود. خواندن نمازقضا وقت معینی ندارد.
426 – اگر در رکعت سوم نماز یادمان آمد که تشهد نخوانده ایم .باید چکار کنیم ؟
پاسخ – اگر در رکعت سوم پیش از رکوع متوجه بشوید که تشهد رکعت دوم را نخوانده اید باید بدون رکوع به زمین بنشینید و تشهد را بخوانید و نماز را ادامه بدهید و احتیاط آن است که بخاطر قیام بیجا دو سجده ی سهو بجا بیاورید .اگر وارد رکوع شدید دیگر امکان برگشت نیست . در این صورت نماز را ادامه می دهید و بعد از سلام نماز قضای تشهد را بجا می آورید ولی نیت را به زبان نمی آورید و بعد از تشهد دو سجده ی سهو بجا می آورید .
پاسخ – اگر یادتان می آید می توانید چند لحظه ای صبر کنید تا یادتان بیاید که صورت نماز بهم نخورد ولی اگر کلا یادتان نمی آید که باید چکار کنید و صورت نماز بهم می خورد ، باید نماز را رها کنید و مجدد نماز بخوانید .
424 – آیا کسی که نماز قضا دارد باید بدون فوت وقت نماز قضا را بجا بیاورد یا هر وقت که شد می تواند آنرا بجا بیاورد ؟
پاسخ – بهتر است که بدون فوت وقت این کار را بکند . بعضی از فقهاء احتیاط کرده اند که قبل از خواندن نماز بعدی ، نماز قضای قبلی را بخوانیم . فرموده اند که در خواندن نماز قضا نباید تاخیر بشود. خواندن نمازقضا وقت معینی ندارد.
426 – اگر در رکعت سوم نماز یادمان آمد که تشهد نخوانده ایم .باید چکار کنیم ؟
پاسخ – اگر در رکعت سوم پیش از رکوع متوجه بشوید که تشهد رکعت دوم را نخوانده اید باید بدون رکوع به زمین بنشینید و تشهد را بخوانید و نماز را ادامه بدهید و احتیاط آن است که بخاطر قیام بیجا دو سجده ی سهو بجا بیاورید .اگر وارد رکوع شدید دیگر امکان برگشت نیست . در این صورت نماز را ادامه می دهید و بعد از سلام نماز قضای تشهد را بجا می آورید ولی نیت را به زبان نمی آورید و بعد از تشهد دو سجده ی سهو بجا می آورید .
پاسخ – بله . تا وقتی وضوء باطل نشده است می توان با آن نماز بخوانیم .
پاسخ – بله . در مسافرت هم می توان نماز قضای کامل و هم نماز قضای شکسته خواند . در سفر نمازهای ادای مسافر دو رکعتی می شود نه نمازهای قضا .
پاسخ – بعضی از فقهاء می فرمایند که اگر طرف می داند که این ناخن و لاک مانعی برای وضو و غسل است ، این کار جایز نیست . عده ای می فرمایند : اصل کار اشکال ندارد ولی دو تا حکم تبعی دارد . اگر این کار آرایش و زینت بحساب بیاید باید از نگاه نامحرم پوشانده بشود و دیگر اینکه هنگام وضو و غسل باید این مانع را برطرف کند حتی اگر باید وقت صرف آن بکند ولی اگر امکان ندارد و مشقت زیاد دارد و فرصت نیست که این کار را انجام بدهد ، می تواند وضو بگیرد و نمازش را بخواند .
455 – کسی که به نماز اهمیت نمی دهد رفت و آمد با آنها چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر فرد از اقوام نسبی شماست نباید با آنها قطع رابطه بکنید اما رفت و آمد با آنها نباید بگونه ای باشد که تایید بر بی نمازی آنها بشود . شما باید امر به معروف و نهی از منکر بکنید بشرط اینکه اختلافی پیش نیاید . اگر از کمی رفت و آمد شما ، آنها متوجه شدند که شما بخاطر بی نمازی با آنها کم رفت و آمد می کنید این خودش یکی از مراتب امر به معروف و نهی از منکر است . شما ببینید که رفت و آمد تاثیر دارد یا ترک رفت و آمد .
456 – اگر در سفر نماز ما قضا شد وقتی به شهر خودمان رفتیم باید نماز قضا را کامل بخوانیم یا شکسته ؟
پاسخ – باید نماز قضای سفر ، مثل زمان سفر شکسته باشد .
پاسخ - فردی که فاصله اش با فرد جلویی یا فرد کناری دومتر باشد نمازش درست نیست . حداقل فاصله باید یک گام یعنی 70 الی 80 سانتیمتر باشد .
پاسخ- نماز خواندن در جایی که تصویر انسان باشد کراهت دارد یعنی ثواب نماز کم می شود . دل بستن به این عکس ها اگر دل بستن به نامحرم باشد حرام است ولی اگر از جهت دیگری است مثلا به فردی که از لحاظ علمی بالاست دل بستگی وجود دارد این اشکالی ندارد . پس اگردل بستن شهوانی نباشد اشکالی ندارد .
432 – اگر هنگام نماز حرکاتی انجام بدهیم که بچه ای که گریه می کند ساکت بشود ، آیا نماز باطل است ؟
پاسخ – اگر حرکاتی باشد که صورت نماز بهم بخورد یا آرامش بدن هنگام اذکار نماز بهم بخورد ، نماز باطل است ولی اگر در حد اشاره با دست باشد اشکالی ندارد .
433 – من متولد تهران هستم . در کرج زندگی می کنم و خانه ی پدری من هم در لاهیجان است و بعضی مواقع به آنجا می رویم . در لاهیجان نماز من چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر لاهیجان زادگاه پدری شما باشد و شما خودتان اهل آنجا نباشید یعنی آنجا وطن شما نباشد ، شما باید نماز را شکسته بخوانید .
436 – اگر بعد از تشهد رکعت دوم در نماز سه رکعتی ، سلام بدهیم ، نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما صورت نماز را بهم بزنید نماز باطل است ولی اگر بعد از سلام دادن حواستان نبود و صورت نماز را بهم نزدید و رکعت بعدی را خواندید و سلام دادید ، نماز شما صحیح است . و باید دو تا سجده ی سهو بجا بیاورید .
پاسخ – اگر سهوا باشد اشکالی ندارد و اگر عمدا هم باشد خیلی از فقهاء گفته اند که اشکالی ندارد . بهتر است که در رکوع بگویید : سبحان ربی العظیم و بحمده یا سه مرتبه سبحان الله و در سجده بگویید : سبحان ربی الاعلی و بحمده .
439 – آیا هنگام تکبیرة الاحرام نماز ما باید دست ها را تا گوش بالا ببریم ؟
پاسخ – خیر . مستحب است که این کار را بکنید . اگر دستها را بالا نبرید نماز صحیح است .
440 – قیام متصل به رکوع در نماز را توضیح دهید .
پاسخ – قیام متصل به رکوع یعنی ایستاده به رکوع رفتن . ما در نماز چهار تا رکوع داریم . هر چهارتای آن واجب است که دو تای آن رکن است و دو تای آن واجب غیر رکنی است . یکی قیام تکبیرةالاحرام است که رکن است . یکی قیام هنگام قرائت که رکن نیست ولی واجب است . یکی قیام متصل به رکوع است و یکی قیام بعد از رکوع است که طرف باید بعد از رکوع کامل بایستد و بعد به سجده برود . بعضی ها بخاطر سریع خواندن نماز این را رعایت نمی کنند . قیام متصل به رکوع زمانی ترک می شود که شخص رکوع را یادش برود و به سجده برود و پیش از اینکه به سجده برود برگردد و به حالت رکوع برود ، این فرد از حالت ایستاده به رکوع نرفته است . در این حالت قیام متصل به رکوع ترک شده است .
443 – در سوم دبستان که بودم بزرگترها می گفتند که نمی خواهد روزه بگیری زیرا ضعیف هستی . حالا وظیفه ی من چیست ؟
پاسخ – ما به پدرها و مادرها می گوییم که دلسوزی بیجا نداشته باشید . ما نمی توانیم بطور کلی بگوییم که فلانی ضعیف است و نمی تواند روزه بگیرد . در اینجا کفاره بر شما واجب نیست ولی قضای آن بر شما واجب است ولی باید برای هر روز که تاخیر افتاده فدیه بپردازید .( 750 گرم طعام به فقیر )
پاسخ – خیر مستحب است که در گوش راست اذان و در گوش چپ اقامه گفته بشود .
476 – اگر بعد از رکوع متوجه شدیم که ذکر حمد را اشتباه خوانده ایم حکم نماز چیست ؟
پاسخ – اگر بعد از رکوع متوجه شدید نماز صحیح است ولی اگر قبل از رکوع متوجه شدید که حمد را اشتباه خوانده اید باید رفع اشتباه کنید یعنی برگردید و از آنجا که اشتباه خواندید بطور صحیح بخوانید .
پاسخ – اگر غسلی بر گردن شما بوده و انجام نداده اید ، باید نمازها را قضا کنید ولی روزه های تان درست است .
479 – اگر ما نسبت به قبله شک داشته باشیم و نماز بخوانیم . نماز ما چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر شما شک دارید باید تحقیق کنید ، اگر به نتیجه نرسیدید ، به سمتی که احتمال می دهید درست است نماز بخوانید . اگر بعد فهمید که انحراف کم بوده است نماز اشکالی ندارد . ولی اگر فهمید که پشت به قبله بوده است باید نماز را دوباره بخواند .
480 – آیا ادکلن نماز را باطل می کند ؟
پاسخ – خیر . معطر بودن برای نماز مستحب است ولی ادکلن نباید نجس باشد.می گویند که بیشتر ادکلن ها الکل دارد . اگر شما نمی دانید که این الکل از نوع نجس است یا پاک ، این برای شما حکم پاک را دارد و استفاده از آن اشکالی ندارد .
484 – من نماز یکسال خانمی را که فوت کرده دارم می خوانم . اگر من به مسافرت بروم که نماز خودم شکسته باشد ، باید نماز آن خانم را هم شکسته بخوانم یا خیر ؟
پاسخ – نماز قضا در مسافرت هم طبق اصلش باید خوانده بشود . شخص در مسافرت باید قضای نماز کامل را کامل بجا بیاورد . نمازی که شما از طرف میت می خوانید نماز کامل است . پس شما باید در مسافرت نماز میت را کامل بجا بیاورید مگر اینکه بگویند مقداری نماز شکسته بخوانید .
پاسخ – می توان بجای تسبیحات در رکعت سوم و چهارم حمد بدون سوره خواند. ولی اگر بنا بوده که طرف تسبیحات بخواند ولی سهوا حمد خوانده است ، فرموده اند که اگر پیش از رکوع یادش آمد باید برگردد یا تسبیحات اربعه را بخواند یا حمد بدون سوره را بخواند ولی اگر وارد رکوع شد و متوجه شد نمازش درست است و باید آنرا ادامه بدهد .
495 – اقتدا به امام جماعت در نماز تا چه موقع درست است ؟
پاسخ – اقتدای به امام جماعت در حال قرائت و قنوت اشکال ندارد و در رکوع نهایت آن است . یعنی شما در حال قرائت و قنوت و رکوع می توانید اقتدا بکنید . اگر شما در تشهد آخر نماز به نماز رسیدید ، شما می توانید تکبیرة الاحرام را بگویید و بنشینید ، بعد که امام جماعت سلام داد ، شما نمازتان را ادامه بدهد .این یک رکعت حساب نمی شود ولی ثواب دارد .
پاسخ – تکلیف شما این است که وقتی شما خسته نیستید نمازتان را ایستاده بخوانید اما اگر کار زیاد بوده و شما خسته شده اید و دارد وقت نماز می گذرد ، می توانید نماز را نشسته بخوانید و لی اگر اول وقت نماز است و شما خسته هستید می توانید استراحت بکنید و بعد نمازتان را ایستاده بخوانید .
506 – آیا در نماز جماعت می توان در هنگام رکوع اقتدا کرد ؟
پاسخ – هم در رکوع و هم در قبل از رکوع می توان اقتدا کرد . اگر در رکوع ما به ذکر امام هم نرسیم ولی آنرا درک کنیم می توانیم اقتدا بکنیم . در رکعت سوم و چهارم می توان به امام جماعت اقتدا کرد بشرط اینکه فرد بتواند حمد و سوره اش را بخواند . اگر احتمال می دهد که به حمد و سوره نمی رسد باید صبر کند تا امام نمازش تمام بشود . در رکعت آخر وقتی امام تشهد را می خواند فرد می تواند اقتدا بکند و بنشیند و بعد که تشهد امام تمام شد ، بلند بشود و حمد و سوره اش را بخواند . این کار ثواب دارد .
507 – آیا برای هر نماز خواندن اذان و اقامه لازم است ؟
پاسخ – برای هر نمازی اذان و اقامه وارد نشده است . اذان و اقامه پیش از نمازهای واجب و یومیه و نمازهای قضا لازم است . نماز جمعه جزو نماز یومیه است واذان واقامه دارد . نماز طواف ، میت و آیات اذان و اقامه ندارد . نمازهای مستحب اذان و اقامه ندارد . اگر شخص بین دو نماز فاصله نینداخت اگر برای نماز اولی اذان و اقامه گفته باشد برای نماز دوم اقامه کافی است . در نماز جماعت اذان و اقامه از شما ساقط است . اذان و اقامه واجب نیست ولی مستحب موکد است .
پاسخ – خیر . قبل از خواندن نمازهای واجب خواندن اذان و اقامه مستحب است . اگر منظورشان گفتن بلند اذان است که باید گفت خانم ها با صدای بلند اذان نمی گویند . البته گفتن اذان و اقامه موارد دیگری هم دارد . بعضی از فقها می گویند که برای نماز جماعت اگر خانم اذان بگوید کافی نیست .
پاسخ – اشکالی ندارد . کسی که خودش نماز قضا دارد می تواند برای پدر و مادر متوفای خود نماز قضا بخواند و روزه بگیرد . کسی که روزه ی قضا بعهده اش هست نمی تواند روزه ی مستحبی بگیرد .
پاسخ – خیر نمی شود به تلویزیون یا رادیو اقتدا کرد
پاسخ – اشکالی ندارد . برای نماز خواندن فرش نباید پاک باشد مگر اینکه آنجایی که شما می ایستید خیس باشد و پای شما نجس بشود که این اشکال دارد . اگر فرش نجس باشد ولی خشک باشد و پای شما هم خشک باشد اشکالی ندارد . فقط محل گذاشتن پیشانی روی مهر باید پاک باشد و بقیه قسمت هایی که روی آن نماز می خوانیم لازم نیست که پاک باشد .
531 – اگر بعد از وضو بفهمیم که مانعی روی ناخن ما بوده است آیا نماز صحیح است ؟
پاسخ – اگر بعد از وضو بفهمیم که مانع قبل از وضو هم بوده است ، این وضو باطل است و باید مجددا وضو بگیریم و اگر با این وضو نمازی خوانده باشید آن نماز هم باطل است .
532 – اگر نماز صبح ما قضا بشود ، آیا نمازهای بعدی که می خوانیم باطل است ؟
پاسخ – اگر نماز شما قضا شد در اولین فرصت نماز قضا را بجا بیاورد ولی اگر آنرا بجا نیاورد و نماز ظهر را بخواند نماز صحیح است و باطل نیست . بعضی از فقها می فرمایند که مستحب است که نماز صبح را بجا بیاورد و بعد نماز ظهر را بخواند . اگر فردی نماز قضای صبح را نخواند و نماز ظهر را بخواند ، نمازش صحیح است .
536 – آیا خانمی که عذر شرعی دارد و نمی داند که پاک شده است یا خیر ، باید نمازش را بخواند ؟
پاسخ – خیر .اگر نمی داند که پاک شده است یا خیر لازم نیست که نمازش را بخواند .
پاسخ – برخورد قسمتی که آئینه دارد اشکالی ندارد . مقداری از مهر که بر پیشانی شما قرار می گیرد نباید از یک بند انگشت کمتر باشد . دیگر اینکه ما به مهرسازان گفته ایم که مهرهای سجده را با آئینه و نقش و نگار تزئین نکنید . گاهی اوقات ممکن است که اشکال داشته باشد . اگر شما مهر آئینه دار دارید سعی کنید در قسمت بدون آئینه سجده کنید ولی اگر قسمتی از پیشانی روی آئینه و مهر گذاشته بشود اشکالی ندارد .
احتمالا ایشان باید در رکعت دوم باشند که شک بکنند تشهد خوانده اند یا نه . و باید قبل از سجده یا بعد از وارد شدن در رکعت سوم شک کنند . اگر شخص دارد سلام می دهد و شک می کند که تشهد خوانده یا نه ، انشاء الله تشهد خوانده است . اگر برای رکعت سوم ایستاده ، انشاء الله تشهد خوانده است ولی اگر هنور نایستاده است و سلام نداده است ، باید تشهد را بخواند . پس اگر از محل تشهد گذشته باشد یعنی وارد جز بعدی شده است و دارد سلام می دهد یا برای رکعت بعدی ایستاده است ، اعتنا نکند و نماز را ادامه بدهد . ولی اگر از محل تشهد نگذشته است و وارد جز بعدی نشده است باید تشهد را بخواند .
پاسخ – شما باید آسیب شناسی کند یعنی باید علت اینکه شما صبح ها خواب می مانید و نمازتان قضا می شود را پیدا کنید . آیا بخاطر دیر شام خوردن یا دیر خوابیدن است یا بخاطر زحمت های روز است یا بخاطر بیماری است . از طرفی شاید شما ساعت ندارید یا کسی نیست که شما را بیدار کند . شما شام را زودتر بخورید وشب زودتر بخوابید . اگر کار شما خیلی سخت است در روز نیم ساعت استراحت کنید که خستگی شبانه ی شما کم بشود. شما می توانید به کسی بسپارید که شما را از خواب بیدار کند و دیگر اینکه اراده کنید که صبح بلند بشوید . شما برای کارهای مهم سعی می کنید که زود بیدار بشوید و کاری مهمتر از نماز وجود ندارد .
پاسخ – اگر ارتباط شما تاثیر گذار روی او باشد و برای شما مفسده ای نداشته باشد ، واجب است که با او رفت و آمد کنید . گاهی واجب است که ترک مراوده کنید یعنی اگر شما با او رفت و آمد نداشته باشید ، او اهل نماز می شود و در اینجا امر به معروف می شود . گاهی اوقات رفت و آمد شما ضرر دارد یعنی اینکه ممکن است روی شما اثر بگذارد یا دیگران شما را متهم کنند که با افراد بی نماز مراوده دارید ، در اینحا هم ترک مراوده لازم است .
پاسخ – نماز نافله ی شب همان نماز شب است که مستحب است و ثواب زیادی دارد و وقت آن از نیمه شب تا اذان صبح است . و هر چه به نماز صبح نزدیکتر باشد ثواب بیشتری دارد . کسانی که می دانند خواب می مانند می توانند نماز شب را قبل از نیمه شب بخوانند. اگر کسی قبل از اذان شروع به نماز خواندن کرد و نماز تا بعد از اذان صبح ادامه داشت اشکالی ندارد . نماز شب یازده رکعت است که هشت رکعت آن به نیت نماز شب یا نافله ی شب خوانده می شود ، دو رکعت بعد به نیت نماز شفع و یک رکعت به نیت نماز وتر خوانده می شود . آداب مستحبی هم دارد . در قنوت آن برای چهل مومن دعا می شود و مستحب است که هفتاد مرتبه بگوید : استغفرالله ربی اتوب الیه و سی صد مرتبه بگوید : العفو . نافله ی نماز مغرب چهار رکعت است یعنی دو تا دو رکعت که بعد از نماز مغرب به نیت نافله ی مغرب خوانده می شود. نافله ی نمازعشاء هم دو رکعت است که بعد از نماز عشاء خوانده می شود.
569 – اگر نمازهای پنج گانه را در پنج وقت بخوانیم چه حکمی دارد ؟
پاسخ- شما نماز را در وقت بخوانید و اگر در پنج نوبت هم خواندید اشکالی ندارد. اگر نمازها را در سه نوبت هم بخوانید اشکالی ندارد .
570 – اگر کسی در هنگام خواندن نماز یادش بیاید که مسح سر و پا نکشیده است حکم آن چیست ؟
پاسخ – اگر انسان در هنگام نماز متوجه بشود که وضویش باطل است نمازش صحیح نیست و باید نمازش را دوباره بخواند .
571 – اگر در نماز ذکر رکوع و سجده را جابجا بگوییم چه حکمی دارد ؟
پاسخ – اگر سهوا باشد اشکالی ندارد . بسیاری از فقها فرموده اند که اگر عمدا هم باشد اشکالی ندارد .
573 – اینکه می گویند اگر دو مسلمان با هم قهر کنند نمازشان باطل است ، صحیح است ؟
پاسخ – خیر . نمازشان باطل نیست بلکه نمازشان مورد قبول نیست یعنی پذیرفته نمی شود و نمره ی مثبت هم نمی گیرد .
پاسخ – اگر شما در بین نماز کمی فکر کنید و ندانید که کدام رکعت هستید نماز شما باطل است . اگر در بین نماز بفهمید که نمازتان باطل است می توانید نماز را رها کنید و دوباره بخوانید . در شک بین چهار و شش فرموده اند که اگر در حالت نشسته کسی سر از سجده برداشته و یک تشهد و سلام باقی مانده ، می تواند آنرا تمام کند. و بعد نماز را دوباره بخواند .
578 – مرتب در نماز اشتباه می کنم و بین رکعت ها شک می کنم . من باید چکار کنم ؟
پاسخ – اگر شما مرتب شک می کنید نباید به آن اعتنا کنید تا مشکل شما برطرف بشود . یک وقت شما نماز را یاد نگرفته اید و اشتباه می خوانید ، در این صورت باید نماز را یاد بگیرید ولی یک وقت می خوانید و آنرا تکرار می کنید که در این صورت نباید به آن اعتنا کنید.
پاسخ – اگر شما در بین نماز کمی فکر کنید و ندانید که کدام رکعت هستید نماز شما باطل است . اگر در بین نماز بفهمید که نمازتان باطل است می توانید نماز را رها کنید و دوباره بخوانید . در شک بین چهار و شش فرموده اند که اگر در حالت نشسته کسی سر از سجده برداشته و یک تشهد و سلام باقی مانده ، می تواند آنرا تمام کند. و بعد نماز را دوباره بخواند .
578 – مرتب در نماز اشتباه می کنم و بین رکعت ها شک می کنم . من باید چکار کنم ؟
پاسخ – اگر شما مرتب شک می کنید نباید به آن اعتنا کنید تا مشکل شما برطرف بشود . یک وقت شما نماز را یاد نگرفته اید و اشتباه می خوانید ، در این صورت باید نماز را یاد بگیرید ولی یک وقت می خوانید و آنرا تکرار می کنید که در این صورت نباید به آن اعتنا کنید.
پاسخ – اگر شما می توانید نماز را ایستاده شروع کنید ، این کار را بکنید و اگر بعد از سجده دیگر نمی توانید بایستید بقیه را نشسته بخوانید ولی اگر از اول نمی توانید ایستاده نماز بخوانید می توانید نشسته نماز را بخوانید .
586 – من هر روز برای مادرم که فوت شده است دو رکعت نماز می خوانم . آیا ثواب این نمازها به مادرم می رسد ؟
پاسخ – بله . ثواب این نمازهای مستحبی به مادرتان می رسد. اگر شما می دانید که مادرتان نماز قضا دارد خوب است که نماز قضای مادرتان را بخوانید . شما بگویید : دو رکعت نماز قضای صبح به نیت مادرم بجا می آورم قربت الی الله ، این بهتر است .
پاسخ – شخصی که از لثه هایش خون می آید باید برای خوردن و نماز مواظبت کند زیرا این خون نجس است . . اگر فرد مواظبت کرد و بی اختیار خون خورد ، این فرد کار حرامی انجام نداده است و نمازش هم باطل نیست ولی اگر بطور عمد خون را بخورد اشکال دارد .
+ نوشته شده در چهارشنبه هجدهم آبان ۱۳۹۰ ساعت 19:53 توسط سجاد جوادی
|